Το χριστιανικό Πάσχα έγινε φέτος από την τηλεόραση και το διαδίκτυο, ο Ραβίνος στην Αθήνα διάβασε το βιβλίο της Εξόδου, παραμονή του Πεσάχ (Εβραϊκό Πάσχα) σε απευθείας σύνδεση με του πιστούς μέσω You tube και στην Ξάνθη ο μουφτής ευχήθηκε στους μουσουλμάνους «καλό ραμαζάνι» δια του Facebook.
Χριστιανοί, μουσουλμάνοι, Εβραίοι ξόρκισαν το «κακό του κορωνοϊού» στις κορυφαίες θρησκευτικές τελετές του προσευχόμενοι, όχι στις εκκλησίες, τα τζαμιά και τις συναγωγές που ήταν κλειστά, αλλά στο ψηφιακό σύμπαν, σε μια «πρόγευση» για τις ηλεκτρονικές θρησκευτικές τελετές του… μέλλοντος.
Από την εποχή της Βίβλου ακόμα, οι θρησκείες στην ιστορική τους διαδρομή προσέφευγαν στην επίκληση του Θείου ως ασπίδα προστασίας της ανθρώπινης ζωής από ασύμμετρα απειλητικά φαινόμενα, όπως οι θανατηφόρες πανδημίες.
Αναγορεύονταν Άγιοι προστάτες-στην Ευρώπη υπάρχει και «Αγία Κορωνίδα»- αναγείρονταν εκκλησίες, αναπέμπονταν δεήσεις, οι πιστοί ήλπιζαν σε άνωθεν θαύματα.
Τρεις καθηγητές πανεπιστημίου μιλούν στην «Κ» για πως οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, προσέγγιζαν ανά τους αιώνες επιδημικές απειλές και βεβαίως την τωρινή του κορωνοϊου.
«Οι επιδημικές καταστάσεις στον χριστιανισμό, με βάση την αυθεντική της διδασκαλία αντιμετωπίζονταν κατά βάση με την πίστη (εμπιστοσύνη) στο Θεό, αυταπάρνηση προς τον πλησίον, αλλά και την λογική», λέει ο ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Πέτρος Βασιλειάδης.
«Οι Πατέρες της Εκκλησίας ανέτρεχαν στην διδασκαλία του ιδρυτή της, προκειμένου να ερμηνεύσουν με την απόλυτη δυνατή ακρίβεια την εν χρόνω αποκεκαλυμμένη αλήθεια. Χρησιμοποιώντας τη γλώσσα της εποχής τους, απέβλεπαν σε μια «λογική» παρουσίαση της «υπέρ λόγον» αποκαλύψεως του «Θεού Λόγου». Στις περιόδους επιδημιών εν μέσω διωγμών την θυσιαστική προσφορά προς τους πληγέντας έθετε ως κύριο μέλημά του. Βέβαια, σε περιόδους ειρήνης εκφράστηκε κατά κύριο λόγο ως «λατρεύουσα» κοινότητα, στην ουσία ως «κοινωνία» των μελών της, με το Θεό αλλά και με τους συνανθρώπους, με την Ευχαριστία, κέντρο και προσδιοριστικό στοιχείο της λατρείας του, να προσδιορίζει την ταυτότητά του. Η Ευχαριστία άρχισε ως ένα κοινό δείπνο πρόληψης και αναλαμπής της εσχατολογικής Βασιλείας, ενός κόσμου δηλαδή διαφορετικού του συμβατικού πραγματικής αδελφικής κοινωνίας αγάπης, δικαιοσύνης, ειρήνης, αλλά και θυσιαστικής προσφοράς και αλληλεγγύης προς όλο τον κόσμο κατά την «λειτουργία μετά την (λατρευτική) Θεία Λειτουργία».
Βιώνοντας, όμως, το μεγαλείο αυτής της εμπειρίας, και έχοντας ανυπέρβλητη συναισθηματική φόρτιση, όσο περνούσαν τα χρόνια στις μεγάλες επιδημίες πολλοί, ακόμη και σε θεσμικό επίπεδο, διολίσθησαν σε μαγικές συνταγές και συμπεριφορές, χωρίς όμως να πάψουν μέλη του να βοηθούν, ακόμη και με κίνδυνο της ζωής τους, τα θύματα των επιδημιών σε Δύση και Ανατολή».
Το Ισλαμ
«Ίσως, ένα από τα δυσκολότερα πράγματα τις ημέρες της Πανδημίας του Κορωνοϊού για τα πλειοψηφικώς μουσουλμανικά κράτη είναι η αποχή από οικογενειακές συνάξεις, μεγάλες κατά κανόνα, παρά η μη συνάθροιση για τέλεση θρησκευτικών καθηκόντων στα τζαμιά. Κι αυτό, διότι οι μουσουλμάνοι μπορούν να προσεύχονται από όπου κι αν βρίσκονται, αρκεί να τηρούν το θρησκευτικό αυτό καθήκον πέντε φορές την ημέρα και σε καθορισμένη ώρα», εξηγεί η αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Εισαγωγικής Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου κ. Αγγελική Ζιακα. « Στο Ισλάμ, θρησκεία που δεν χρειάζεται τη διαμεσολάβηση ιερατείου, ο κάθε πιστός τίθεται ενώπιον του Θεού και του θελήματός του δια μέσου της προσευχής. Ομοίως, δεν υπάρχουν μυστήρια, όπως στον Χριστιανισμό.
H ονοματοδοσία, ο γάμος αλλά και η κηδεία γίνονται μεν με τρόπο θρησκευτικό, αλλά χωρίς την υποχρεωτική τέλεσή τους στα τζαμιά. Για την προσευχή όμως της Παρασκευής και για τα προσκυνήματα, οι μουσουλμάνοι παραδοσιακά συναθροίζονται από κοινού στα τζαμιά και τα ιερά τους λίκνα, πρακτική που ενδυναμώνει την εγγύτητα και το σφρίγος τους ως φορέων της μαρτυρίας της ενότητας της μουσουλμανικής κοινότητας. Μπρος στην Πανδημία του κορωνοϊού η Σαουδική Αραβία, όπως και άλλες χώρες, προέβη άμεσα σε απαγόρευση συναθροίσεων στα τζαμιά αλλά και σε αναβολή της έλευσης προσκυνητών στους ιερούς τόπους, Μέκκα και Μεδίνα. Δεν είναι άλλωστε κρυφό στα ιατρικά πρακτικά των τελευταίων τριάντα χρόνων, η ύπαρξη πνευμονικών κυρίως μολύνσεων κατά το διάστημα του προσκυνήματος, όπου συγχρωτίζονται πάνω από 10.000.000 πιστοί.
Ομοίως, ανά τους αιώνες και κατά το μεγάλο προσκύνημα (Χατζ), πολλαπλασιαζόταν η δημιουργία δικτύων διάδοσης της πίστης, τα οποία διασπείρονταν σε όλο τον κόσμο τάχιστα, όπως και οι διάφορες ασθένειες, κυρίως χολέρα και πανώλη. Οι αποικιοκρατικές δυνάμεις, με ανταγωνιστικές μεταξύ τους προτεραιότητες κυριαρχίας στο εμπόριο αλλά και ελέγχου των ανθρώπινων δικτύων και της εξάπλωσης των νόσων, έθεταν τότε πολλούς από τους προσκυνητές σε υποχρεωτική καραντίνα και επίβλεψη σε απίθανα γεωγραφικά σημεία/περάσματα από την Ανατολή στη Δύση, όπως στη νήσο Kamaran, νότια της Υεμένης, σημείο ελέγχου εισόδου/εξόδου από την Ερυθρά Θάλασσα στον Ινδικό Ωκεανό.
Ο Ιουδαϊσμός
«Παρά τις δυσκολίες ορισμένων ομάδων, ο σύγχρονος Ιουδαϊσμός υιοθέτησε έγκαιρα τις επιταγές των Υπουργείων Υγείας και αποδέχτηκε την προσαρμογή, εξαιτίας της σοβαρότητας της αιτίας», εξηγεί αναφερόμενος στον Ιουδαϊσμό, ο επίκουρος καθηγητής της Θεολογικής σχολής του ΑΠΘ κ. Τιμολέων Γαλάνης.
Οι συναγωγές έκλεισαν έγκαιρα τις πόρτες τους, απαγορεύτηκαν οι συναθροίσεις, περιορίστηκε ο αριθμός των εισερχομένων στο δυτικό τείχος του Ναού των Ιεροσολύμων, το γνωστό «τείχος των δακρύων» και απαγορεύτηκαν οι ασπασμοί των λίθων του, αν και επιτρέπονται από κοινού προσευχές στο ύπαιθρο τηρουμένων των αποστάσεων ασφαλείας, μόνο με το ελάχιστο όριο των δέκα συμμετεχόντων.
Και αυτό, επειδή εκείνο που προέχει στον θρησκευτικό, ιουδαϊκό νόμο είναι η αρχή «Pikuach Nefesh», δηλαδή η διάσωση της ανθρώπινης ζωής.
Η εντολή αυτή βασίζεται στην απαγόρευση του βιβλίου του Λευιτικού 19,16: «Δεν θα σταθείς πάνω στο αίμα του πλησίον σου». Η εντολή αυτή ανήκει σε ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα της Πεντατεύχου, επειδή ο θεός προτρέπει τον λαό μέσα από την τήρηση των εντολών στην αγιότητα. Η σοβαρότητα της εντολής είναι σαφής, δεν είναι αποδεκτό να γίνει ο άνθρωπος υπαίτιος να χαθεί ανθρώπινη ζωή, επειδή, όπως τονίζεται η ζωή είναι το υψηλότερο αγαθό. Η τήρηση του θρησκευτικού νόμου σημαίνει ζωή και η απειλή της ζωής μπορεί να σημαίνει και αναστολή της τήρησης κάποιων διατάξεων, ακόμα και των λατρευτικών.
Στη νομική συλλογή της Μισσνά τον κανόνα διατυπώνει ο ραββί Ματθίας μπεν Χαράς λέγοντας ότι οποιαδήποτε απειλή κατά της ανθρώπινης ζωής υπερισχύει του Σαββάτου(Γιομά 8,6). Και το Σάββατο είναι εξ ορισμού το κέντρο της θρησκευτικής ζωής του Ιουδαϊσμού, της λατρείας και της τήρησης του θρησκευτικού νόμου.
Σε μια περίοδο κρίσης, όπως αυτή, αναδύεται περισσότερο από ποτέ η ανάγκη της προσευχής: «Γιάτρεψέ μας Κύριε και θα θεραπευτούμε, σώσε μας και θα σωθούμε… γιατί εσύ είσαι θεός ιατρός, ελεήμων και πιστός» (Αμιδά, 8η ευλογία).
Πηγή: Σταύρος Τζίμας, Καθημερινή
