Ο «παπάς των φτωχών» στου Φιλοπάππου
Της Σοφίας – Χριστίνας Χρήστου
Δεκαπέντε χρόνια προσφοράς συμπληρώνει φέτος ο πάτερ Γεώργιος Σχοινάς, προϊστάμενος της Ενορίας του Αγίου Νικολάου Φιλοπάππου, βοηθώντας με κάθε τρόπο τους φτωχούς της περιοχής. Ο «παπάς των φτωχών», όπως τον αποκαλούν, φροντίζει από το 2002 άτομα που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις καθημερινές τους ανάγκες (ανέργους, πολυτέκνους, αστέγους και μικροσυνταξιούχους), διοργανώνοντας συσσίτιο στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου, όπου προσφέρονται 300 γεύματα κάθε μέρα, όλο τον χρόνο.
«Στον Άγιο Νικόλαο Φιλοπάππου υπήρχε συσσίτιο από παλιά για μικρό αριθμό ανθρώπων, αλλά, όταν η κρίση γιγαντώθηκε, ο αριθμός αυξήθηκε και η βοήθεια πήρε τις διαστάσεις που έχει σήμερα. Έχουμε ένα συσσίτιο που έχει 300 μερίδες φαγητό και μοιράζεται καθημερινά από τις 11 π.μ. έως τις 12 μ.μ. σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Αρκετοί παίρνουν φαγητό και για την οικογένεια», τονίζει ο π. Γεώργιος, 42 ετών.
«Με τη λογική δεν βγαίνει. Δεν είναι εύκολο. Πιστεύουμε στη βοήθεια του Θεού και τη βλέπουμε κάθε μέρα. Εκεί που μπορεί να μην έχουμε ούτε λάδι, εμφανίζεται κάποιος που μπορεί να μας φέρει ή να προσφέρει χρήματα. Και εταιρείες να είχαμε επιστρατεύσει, πάλι δεν θα γινόταν έτσι», σημειώνει.
Πολλοί ζητούν και οικονομική ενίσχυση για να πάρουν τα πιο βασικά πράγματα, όπως είδη προσωπικής καθαριότητας, να πληρώσουν ενοίκια, λογαριασμούς, αλλά και για τα φάρμακά τους. «Όσο μπορούμε βοηθάμε. Έχουμε κάνει συνεργασία με φαρμακείο της περιοχής και καλύπτουμε εμείς τη διαφορά-συμμετοχή. Αυτήν τη στιγμή χρωστάμε 10.000 ευρώ», αναφέρει ο π. Γεώργιος.
«Στεναχωριέμαι και θλίβομαι, αλλά ο Θεός έχει πρόνοια. Αν το κάναμε όλοι, θα είχαν μειωθεί τα αντικαταθλιπτικά κατά πολύ», υπογραμμίζει ο εφημέριος του Ι. Ν. Αγίου Νικολάου.
Σημαντικός, ωστόσο, είναι και ο ρόλος των εθελοντών. Στην κουζίνα τον βοηθούν τέσσερις-πέντε άνεργοι, που σιτίζονται και οι ίδιοι εκεί, αλλά συμπαραστάτες στο έργο του έχει και δεκάδες νέους. «Σιτιζόμαστε και εμείς εδώ, αλλά παράλληλα μαγειρεύουμε για το συσσίτιο. Κάθε μέρα η κατάσταση είναι και πιο δύσκολη, δυστυχώς! Ας είναι καλά ο π. Γεώργιος, είναι άγιος άνθρωπος», λέει ο κ. Συρίγος, ένας εξ αυτών που τον βοηθούν στην όλη προσπάθεια. Η κυρία Σοφία, από την πλευρά της, είναι επίσης άνεργη από το 2011 και καθημερινά πηγαίνει με τρεις συγκοινωνίες (ένα λεωφορείο και δύο τρόλεϊ) στο συσσίτιο για να βοηθήσει εθελοντικά στη λάντζα του μαγειρείου. «Ο π. Γεώργιος είναι ο πνευματικός μου. Έτσι έμαθα για το συσσίτιο και θεώρησα χρέος μου να βοηθήσω. Νιώθω πολύ όμορφα που μπορώ να προσφέρω. Δεν είναι καλή η απραξία», σημειώνει.
Μάλιστα, για να καλύπτονται οι ανάγκες για τρόφιμα και να υπάρχουν λαχανικά για το συσσίτιο, έχει δημιουργηθεί ένας κήπος στην Κόρινθο, ενώ έχουν βάλει και ζώα.
Νεανικές συνάξεις
Μία φορά την εβδομάδα στον Άγιο Δημήτριο Λουμπαρδιάρη πραγματοποιούνται νεανικές συνάξεις με μεγάλη συμμετοχή. «Το 1997, που χειροτονήθηκα, αρχίσαμε μια προσπάθεια να συναντιόμαστε με νέους μία φορά την εβδομάδα στον Άγιο Νικόλαο. Η προσπάθεια συνεχίστηκε στον Άγιο Δημήτριο Λουμπαρδιάρη, όπου με μετέθεσαν. Στην αρχή ήμασταν 30, αλλά με τη βοήθεια του Θεού μαζεύονται πλέον 300 νέοι. Μεταφέρουμε το μήνυμα του Χριστού και οι πόρτες είναι ανοιχτές για όλους», λέει ο π. Γεώργιος. Οι συναντήσεις-συνάξεις γίνονται κάθε Τρίτη στις 9 το βράδυ.
Άνθρωποι της διπλανής πόρτας στα συσσίτια
Άνθρωποι που μέχρι χθες ήταν νοικοκυραίοι, είχαν το σπίτι τους και μια φυσιολογική ζωή, όμως η ζωή τούς τα έφερε έτσι που αναγκάζονται να στήνονται στην ουρά για ένα πιάτο φαγητό. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του 55χρονου Λεωνίδα από τα Πετράλωνα, ο οποίος διατηρούσε τυπογραφείο, αλλά αναγκάστηκε να το κλείσει και, μην έχοντας άλλους πόρους, βρέθηκε από τη μια στιγμή στην άλλη στο συσσίτιο.
«Έχω σοβαρό πρόβλημα. Έχω ανάγκη για δουλειά», λέει και προσθέτει: «Tα χέρια μου πιάνουν, μπορώ να κάνω οτιδήποτε, ψάχνω, χτυπάω πόρτες, αλλά λόγω ηλικίας δεν με παίρνουν πουθενά για δουλειά. Τους λέω “δοκιμάστε με και αν δεν σας κάνω μη με πληρώσετε”. Μάταια, όμως, δεν γίνεται τίποτα. Ευτυχώς που έχω ένα μικρό δώμα, 20 τ.μ., και δεν είμαι εντελώς στον δρόμο».
«Δεν έχω έσοδα από πουθενά. Πάλι καλά που υπάρχει και αυτό το συσσίτιο και παίρνω καθημερινά ένα πιάτο φαγητό», συμπληρώνει ο 55χρονος.
Ο κ. Δημήτρης από την Πάτρα, 65 ετών, βρέθηκε στο συσσίτιο στου Φιλοπάππου, αφού απορρίφθηκε το αίτημά του για σύνταξη. «Δούλευα έως το 2011 οικοδομή, είχα βαρέα και ανθυγιεινά, και κατέθεσα τα χαρτιά μου για σύνταξη, όμως απορρίφθηκε γιατί, λένε, δεν τηρούσα τις προϋποθέσεις και τώρα θα βγω στα 67».
«Η οικοδομή, όμως, έχει πεθάνει. Από την άλλη, από το ένα μάτι δεν βλέπω καλά, που να δουλέψω;», αναρωτιέται. «Είμαι στον δρόμο, κοιμάμαι σε ένα παλιό φορτηγό στο Νέο Κόσμο. Δεν υπάρχει άλλη λύση. Μπάνιο χειμώνα-καλοκαίρι κάνω στη θάλασσα. Κρύβομαι από την οικογένειά μου που ζει στην επαρχία. Δεν μπορώ να προσφέρω στα παιδιά μου και στεναχωριέμαι. Ντρέπομαι!», λέει.
Ο κ. Αχιλλέας, 51 ετών, από τη Λάρισα, ήταν ναυτικός, αλλά ένα τροχαίο ατύχημα τον καθήλωσε για αρκετό καιρό στο κρεβάτι και εν συνεχεία του δημιούργησε σοβαρό πρόβλημα στο πόδι, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εργαστεί.
«Είχα ένα τροχαίο και από εκεί και μετά δεν μπόρεσα να ξαναδουλέψω. Κατέθεσα τα χαρτιά μου για σύνταξη αναπηρίας, αλλά πέρασα από επιτροπή όπου απορρίφθηκε. Πριν από δύο χρόνια μού έκαναν έξωση από το σπίτι όπου κατοικούσα, στη Φιλαδέλφεια, και έκτοτε μένω μέσα στο αυτοκίνητο. Ευτυχώς, έχω έναν αδερφό και με βοηθάει, πληρώνοντας τα έξοδα του Ι.Χ. (τέλη κυκλοφορίας κ.λπ.) και παίρνω και ένα μικρό επίδομα από την Πρόνοια», σημειώνει.
Υπάρχουν και περιπτώσεις ανθρώπων που είχαν σχέσεις με ουσίες κ.λπ. «Δεν κλέβω, δεν ζητιανεύω, αλλά πεινάω, γι’ αυτό και έρχομαι εδώ. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν δουλειές πλέον. Είμαι ράκος!», εξιστορεί ένας νέος, πρώην χρήστης απαγορευμένων ουσιών, διαζευγμένος, πατέρας δύο παιδιών.
Η συνοικία των αστέγων
Στον λόφο του Φιλοπάππου, στην «καρδιά» του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, περίπου 15 άστεγοι έχουν στήσει τη δική τους μικρή «κοινωνία». Με την πρώτη ματιά δεν μπορείς να τους εντοπίσεις εύκολα, αλλά, αν παρατηρήσεις λίγο πιο προσεκτικά, θα διακρίνεις τα αυτοσχέδια σπίτια τους, τα οποία φυλάσσονται από σκυλιά.
«Δεν είμαι μόνος εδώ… Απ’ όλα έχει ο μπαξές. Υπάρχουν και άλλοι άστεγοι, σκόρπιοι, στην περιοχή του Φιλοπάππου. Τον χειμώνα δεν είμαστε περισσότεροι από 10 με 15, όμως το καλοκαίρι φτάνουμε τους 40-50 ανθρώπους», λέει ο κ. Δημήτρης, ο οποίος έμεινε χωρίς δουλειά και χρήματα, με χρέη και λογαριασμούς να «τρέχουν». Έτσι, έφτασε στο σημείο να μένει σε σκηνή στο δάσος και να σιτίζεται στον Ι. Ν. Αγίου Νικολάου. «Δεν υπήρχε άλλη λύση», τονίζει. «Ο καθένας εδώ έχει την ιστορία του. Το μυστικό είναι να μη σκαλίζεις πολύ τα πράγματα. Δεν χρειάζεται…», ψιθυρίζει ο κ. Δημήτρης.
Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση του κ. Γιώργου, ο οποίος ήταν μαρμαράς, αλλά έμεινε άνεργος πριν από τέσσερα χρόνια. Με τις οικονομίες που είχε κατάφερνε να συντηρεί το σπίτι του μέχρι πριν από τρία χρόνια. Τότε ήταν που βγήκε στον δρόμο. Μια μέρα άκουσε για το συσσίτιο του Αγίου Νικολάου Φιλοπάππου και τις σπηλιές του λόφου και αποφάσισε πως από εδώ και πέρα μια σπηλιά θα είναι το σπίτι του…
Η «συγκατοίκηση» με τους υπόλοιπους «ενοίκους» του λόφου είναι προβληματική. «Ο λόφος έχει τους κανόνες του και πρέπει να ζεις με αυτούς. Το πρώτο πράγμα που έμαθα είναι ότι η φιλία μεταξύ άστεγων ανθρώπων είναι δύσκολο πράγμα. Τρεις φορές “φίλοι” μού έχουν κλέψει πράγματα, και μάλιστα πρώτης ανάγκης. Απ’ αυτά, δηλαδή, που πρέπει να έχεις, αν θέλεις να επιζήσεις εδώ», λέει ο κ. Γιώργος και προσθέτει ότι «όλοι πλέον εδώ έχουμε σκυλιά, πρώτιστα για συντροφιά, αλλά παράλληλα για να μας φυλάνε τα πράγματα όταν λείπουμε».
«Είναι ήσυχα, βρίσκω την ηρεμία μου εδώ», λέει ο Βασίλης, 42 ετών, και το βλέμμα του χάνεται, αλλά ταυτόχρονα τα μάτια του υγραίνονται. «Δεν έχω οικογένεια. Είμαι άνεργος. Κατάγομαι από την Πελοπόννησο. Όταν ήρθα στην Αθήνα, είχα μερικούς φίλους. Τώρα έχω απομείνει μόνος», λέει και ξεκινά για το μεσημεριανό συσσίτιο.
Ανάμεσά τους ζει και ο Ματθαίος Μονσελάς, ο οποίος το 1994 σκότωσε την οδοντίατρο Γιόλα Βαγενά, σε μια σπάνια για τα εγκληματολογικά χρονικά ανθρωποκτονία με συναίνεση. Το 2011 αυτός ο άντρας αποφυλακίστηκε και σήμερα ζει απομονωμένος στη σιωπή και δεν θυμίζει σε τίποτα τον νεαρό που πρωταγωνιστούσε πριν από 21 χρόνια στα δελτία ειδήσεων.
Η μικρή κοινωνία των αστέγων του Φιλοπάππου, τέλος, σύμφωνα με τον κ. Γιώργο, δέχεται πολλές φορές τις ενοχλήσεις είτε της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είτε της Δημοτικής Αστυνομίας. «Έρχονται και μας κάνουν παρατηρήσεις, αλλά στην πραγματικότητα κάνουν τα… στραβά μάτια και αυτοί. Είναι παράνομο που είμαστε εδώ, όμως δεν μας διώχνουν, το βλέπουν ανθρώπινα», καταλήγει.
Ο π. Γεώργιος βρέθηκε στο επίκεντρο αρνητικών σχολείων γιατί κοινώνησε δύο παιδιά έξω απο τον ναό. Ενά περιστατικό για το οποίο έχει διατάξει έρευνα ο Εισαγγελέας και η Αρχιεπισκοπή.
