Η μονή ΤΑΩ, (Νταού) ή «μονή Παντοκράτορα ΤΑΩ» είναι κτισμένη σε ρεματιά της ανατολικής πλευράς του Πεντελικού όρους, σε απόσταση 20 περίπου χιλιομέτρων από το κέντρο της Αθήνας. Η αρχιτεκτονική του πανύψηλου ναού της είναι εμφανώς διαφορετική από εκείνη των καθιερωμένων προτύπων του ελληνικού χώρου, με αποτέλεσμα το συγκεκριμένο οικοδόμημα να διαφέρει ριζικά στην όψη από όλους τους υπόλοιπους ελληνορθόδοξους ναούς. Ο δε παρακείμενος, ανάλογου ύφους πύργος, τονίζει την ιδιαιτερότητα της αρχιτεκτονικής αυτής.
Από την ίδρυσή της λειτουργούσε ως ανδρικό κοινόβιο.Το 1963, ωστόσο, έπειτα από τρεις σχεδόν αιώνες ερήμωσης, εγκαταστάθηκεεκεί σταδιακάμία σύγχρονη, γυναικεία αδελφότητα.
Η Ιερά Μονή εκτιμάται ότι κτίστηκε προ του 10ου αι., ο οποίος χαρακτηρίζεται γιατην άνθιση του μοναχισμού σε όλη την Ελλάδα. Εκτιμάται, επίσης, ότι η μονή μετά απόλίγα χρόνια από την ανέγερση της καταστράφηκε, χωρίς να έχει γίνει γνωστόαπό ποιούς. Σύμφωνα με μελετητές της περιόδου εκείνης, πλην των Σαρακηνών, οι οποίοι επιτίθεντοκατά των νησιών καιτωνμοναστικών κέντρων, διάφοροι λαοί της Ευρώπης, όπως Ιταλοί, Ενετοί, Καταλανοί, Νορμανδοί και άλλοι «έσπειραν επίσης τον τρόμον και την φρίκην».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν διασωθεί, η μονή ΤΑΩ γνώρισε άλλες δύο καταστροφές στην ιστορία της. Η δεύτερη τοποθετείται το 1465 μ.Χ. και αποδίδεται στους Τούρκους, οι οποίοι είχαν καταλάβει το έτος εκείνο την Αθήνα.Η τρίτη φαίνεται πωςεπήλθε το 1680.
Στα απομνημονεύματα τού Κυρίλλου Δέγλερη, ηγουμένου προ της επαναστάσεως της Μονής Πεντέλης,διαβάζουμε:
«Καθ’ ηv εποχήv οι πειραταί Αλγερίνοι ελεηλάτουν και ερήμωνον τα παράλια μέρη, είχον ελλιμενισθή μετά των κατέργων αύτων εις τηv Ραφίνα κατά τας ημέρας της Μεγάλης Εβδομάδος, τηv ημέραν δε της Αναστάσεως υπηρέτης της Μονής έχων έχθραν κατά των μοναχών, συνεννοηθείς μετά των πειρατών εισήγαγεν αύτους εν τη Moνή καθ’ ηv ώραν οι μοναχοί εώρταζον τηv Ανάστασιν, τους οποίους κατέσφαξαν άπαντας, λεηλατήσαντες δε και ερημώσαντες τηv Μονήν ανεχώρησαν, εσώθη δε εις μόνος ιερεύς μεθ’ ενός υποτακτικού, όστις είχεν υπάγει εις το μετόχι Χεροτσακούλι και έκαμεν ανάστασιν των κολλήγων, ο οποίος επιστρέφων το εσπέρας της Κυριακής εύρεν έξωθεν και μακρύτερα της Μονής δύοεκ των μοναχών φονευμένους, ανήλθε δε καί διενυκτέρευσεν εις το άνωθεν της Μονής όρος, την δε πρωίαν είδε τα κάτεργα αναχωρούντα εκτος Ραφίνος και κατελθών εν τη μονή εύρεν άπαντας τους μοναχούς φονευμένους, μετέβη δε εις την Μονήν Πεντέλης και παραλαβών μοναχούς επήγε και ενεταφίασε τους φονευμένους».
Μετά τα γεγονότα αυτά, παρέμεινε έρημος και ακατοίκητος επί 283 χρονια. Η εκ νέου λειτουργία της μονής, ύστερα από διάστημα τριών αιώνων, οφείλεται εις το ενδιαφέρον και την συμπαράσταση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου Β’ (1963-1967), οπότεοικοδομήθηκανκάποια κελιά καιεγκαταστάθηκε σε αυτάτο 1963 γυναικεία αδελφότης.Στη συνέχεια με την προτροπή του ΑρχιεπισκόπουΙερωνύμου (1967-1974) και δαπάνες της Ιερας Μονής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πεντέλης, προστέθηκαν νέες πτέρυγες οικημάτων.
Ο Δημήτριος Καμπούρογλου, ο οποίος ασχολήθηκε με τη σφαγή των μοναχών, αναφέρει τον θρύλο του πεύκου. Σύμφωνα με αυτόν, το πεύκο που ήταν εκεί, ακουγόταν να βογκά τις νύχτες…
Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για τηνονομασία της μονής.Για πολλούς η επικρατέστερηεκδοχή είναι αυτή που αποδίδει την ονομασία στις φιγούρες των παγωνιώνπου ήταν ζωγραφισμένες στα κτίρια της μονής.
«Ταώς», στα αρχαία ελληνικά, σημαίνει παγώνι. Και το παγώνι έχει υπάρξει διαδεδομένο σύμβολο, με ποικίλους, πολυσύνθετους και παράξενους μερικές φορές συμβολισμούς, στον χώρο της θρησκείας αλλά και της φιλοσοφίας.