Του Σωτήριου Μπαλατσούκα
Η ανάπτυξη της βιομηχανίας και της τεχνολογίας είχε ως συνέπεια την εμφάνιση της καταναλωτικής κοινωνίας. Ο άνθρωπος της σύγχρονης κοινωνίας είναι ο άνθρωπος της καταναλωτικής κοινωνίας, διότι η εποχή μας έχει ανυψώσει ως κορυφαίο ιδανικό την υλική πρόοδο. Ο άνθρωπος βρίσκεται σ’ έναν πυρετό υλικών απολαύσεων. Οι προσπάθειες όλες αποβλέπουν στην απόκτηση περισσότερων υλικών αγαθών. Ετσι, έχουμε θεοποιήσει την υλική δημιουργία, με αποτέλεσμα τον ευδαιμονισμό. Ο άνθρωπος προσπαθεί να βρει ότι προκαλεί ηδονή και ευχαρίστηση στις αισθήσεις, καθώς και την πρόσκαιρη και εφήμερη συμφεροντολογική απόλαυση.
Η βιομηχανική και τεχνολογική πρόοδος, παρόλο πού ως ένα σημείο έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής, συγχρόνως τη μείωσε και την υποβάθμισε, δημιουργώντας σωρεία προβλημάτων και μεταβάλλοντας τον άνθρωπο σε καταναλωτικό άβουλο όν, το οποίο μέσα απ’ την ποσότητα, αναζητεί την ποιότητα. Οι τεχνολογικές κατακτήσεις δυστυχώς εκμεταλλεύτηκαν και υπερεκμεταλλεύονται στο έπακρο τη φύση, την υλική δημιουργία και τα αποθέματά της, για να ικανοποιήσουν και τις πιο αλόγιστες επιθυμίες και ανάγκες του σύγχρονου ευδαιμονιστικού ανθρώπου.
Η στροφή αυτή του σύγχρονου ανθρώπου στον μονοδιάστατο αυτό προσανατολισμό του καταναλωτισμού και της ανέσεως, του υλιστικού τρόπου ζωής γενικότερα, δεν οδηγεί απλά και μόνο στην πνευματική νωθρότητα, στην κοινωνική αδιαφορία και στον κοινωνικό μαρασμό, αλλά οδηγεί και σε μια άλλη μάστιγα της εποχής μας, τη βία. Μέσα σ’ αυτή τη σύγχρονη μορφή αδιεξόδου της ακόρεστης ευδαιμονιστικής κοινωνίας, υπόσχονται παραπλανητικά τους δήθεν «τεχνητούς παραδείσους».
Στη θέση, όπως βλέπουμε, των πνευματικών και ηθικών αξιών, ο άνθρωπος τοποθετεί τις υλικές αξίες, τις πλασματικές ανάγκες, πού εξυπηρετούν μόνον τις φίλαυτες εγωιστικές και κενόδοξες τάσεις του, πράγματα πού, όπως προαναφέραμε αρχικά, είναι αντίθετα προς την ασκητική χριστιανική παράδοση και απορριπτέα από τους αγίους και τους Πατέρες της Εκκλησίας.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς σε μια ομιλία του τονίζει ότι αιτία της αγάπης των υλικών αγαθών και του κόσμου είναι η αγάπη προς το σώμα, ενώ αντιθέτως η αγάπη προς τον Θεό προσφέρει όχι την υλική άνεση και απόλαυση, αλλά τη μελλοντική απόλαυση του πνεύματος. Συνεχίζοντας ο ιερός Πατέρας χαρακτηριστικά μας αναφέρει ότι κάθε περιττό και πέρα του μέτρου πράγμα, κατά τη χρήση του, γίνεται αιτία πολλών πονηρών παθών, τα οποία έχουν σχέση με την ηδονή και την τρυφή. Η αμετρία και η κατάχρηση αποτελούν την αιτία της εκδήλωσης και της καλλιέργειας πολλών παθών, όπως της γαστριμαργίας, της λαιμαργίας, της πολυποσίας και μέθης, καθώς και κάθε ακαθάρτου και πονηρού στοιχείου.
