O Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος ανοίγει τα χαρτιά του για την αγαπημένη του Μόρφου, για τις προφητείες του αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου, για τη λύση του κυπριακού, που δεν θα επέλθει μέσα από τις συνομιλίες αλλά και για την λυκοφιλία Ρωσίας -Τουρκίας, μιλώντας στους Πέτρο Μελαΐση και Νικολέτα Βούτουνου, στο περιοδικό « Η φωνή της Μόρφου».
Τι σημαίνει για σας η Μόρφου;
Η Mόρφου είναι η πατρίδα μου, είναι η Μητρόπολη μου, είναι το μέλλον μου. Είναι ένα μέλλον το οποίο με περιμένει. Είναι ένα μέλλον για το οποίο ήδη εργάζομαι συστηματικά.
Πως σχολιάζετε το γεγονός ότι η Μόρφου βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο των συνομιλιών και είναι στο προσκήνιο από το 1974…
Εννοείτε ότι παζαρεύεται; Όταν έναν αντικείμενο παζαρεύεται σημαίνει ότι έχει αξία την οποία διεκδικούν εκατέρωθεν: Οι νόμιμοι ιδιοκτήτες και οι παράνομοι κάτοχοι. Είναι προφανές ότι η Μόρφου είναι ένας τόπος με μεγάλη γεωργική και γεωγραφική σημασία, αφού είναι η καρδιά της Κύπρου! Ενώ η Κύπρος σε όλη την ιστορία της μαστίζεται από παρατεταμένες ανομβρίες, η περιοχή της Μόρφου είναι η μόνη που δέχεται τα νερά του Τροόδους. Το πρόβλημα του νερού στο νησί μας το γνωρίζουν και οι Τούρκοι, γι᾽ αυτό και έκαναν το μεγάλο φράγμα στην περιοχή της Κερύνειας για να ποτίζουν την εύφορη μα άνυδρη Μεσαορία και, για να ενισχύσουν μέσω του φράγματος το υπέδαφος και τη γη της Μόρφου. Η ποιότητα του εδάφους της Μόρφου ως προς την παραγωγή είναι υψηλού επιπέδου και δεν υπάρχει αντίστοιχο έδαφος στην υπόλοιπη Κύπρο, παρά μόνο σε μια μικρή έκταση στην περιοχή Επισκοπής-Λεμεσού. Άρα η γόνιμη και εύφορη γη της Μόρφου, αλλά και η περιοχή από τους Σόλους μέχρι και το Συριανοχώρι σ’ ένα νησί που υποφέρει από ξηρασία έλκει πάντοτε πολλούς διεκδικητές.
Θεωρείτε ότι θα έχουν μια θετική έκβαση αυτές οι ξένες διεκδικήσεις;
Μελετώντας το βιβλίο του Νταβούτογλου Το στρατηγικό βάθος της Τουρκίας, αντιλήφθηκα ότι το 2004 οι Τούρκοι μας ενέπαιζαν με το δημοψήφισμα. Ήταν ένα δημοψήφισμα αποενοχοποίησης της Τουρκίας και όχι επίλυσης του Κυπριακού. Δυστυχώς τότε δεν το καταλάβαμε. Δηλαδή και να μην υπήρχαν Τουρκοκύπριοι στην Κύπρο, η Τουρκία θα διεκδικούσε την Κύπρο λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης. Αυτό που ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή την Τουρκία είναι να ολοκληρώσει τον εκτουρκισμό των κατεχομένων και να εντατικοποιήσει τον δεύτερο στόχο, που είναι η ισλαμοποίηση των κατεχομένων. Ήδη στα κατεχόμενα υπάρχουν πάρα πολλές ισλαμικές σχολές και πέραν των 190 τζαμιών. Μόνο τα τελευταία 15 χρόνια έχουν κτιστεί τουλάχιστον 40 τεμένη. Για παράδειγμα, στην Πάνω Ζώδια που γεννήθηκα, δίπλα από τον ελεύθερο Αστρομερίτη, αυτή τη στιγμή οικοδομείται μουσουλμανικό τέμενος δίπλα από τον ιερό ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.
Την ώρα που συνομιλούμε με τους Τούρκους, αυτοί προχωρούν στην ισλαμοποίηση των κατεχομένων. Αυτό το έχουν αντιληφθεί πολλοί προοδευτικοί Τουρκοκύπριοι και ίσως να είναι ένας από τους λόγους που η πλειοψηφία ψήφισε όχι στις μεταρρυθμίσεις του τουρκικού συντάγματος στο πρόσφατο δημοψήφισμα που διενεργήθηκε στην Τουρκία, το Πάσχα. Λύση του Κυπριακού θα έχουμε, αλλά όχι μέσα μέσα από τη διαδικασία των συνομιλιών, αλλά μέσα από μια παγκόσμια και περιφερειακή ανακατάταξη, που ήδη ξεκίνησε και θα επεκταθεί και στην Τουρκία και σε άλλες χώρες. Αυτά που λέμε από το 2010, ότι δηλαδή θα γίνει ένας μεγάλος πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας που θα επεκταθεί σε παγκόσμιο, τα προφήτευσαν μεγάλοι άγιοι της πίστης μας. Τώρα άρχισαν να τα λεν και πολλοί γεωπολιτικοί αναλυτές. Οπότε αυτή η προσωρινή λυκοφιλία Τουρκίας-Ρωσίας δεν θα κρατήσει πολύ. Συν τοις άλλοις είναι φανερό ότι η Τουρκία επιδιώκει να εφαρμόσει τη δική της νεοοθωμανική γεωστρατηγική πολιτική που επεκτείνεται σε πολλά επίπεδα, πολιτικής, οικονομίας και πολιτισμού μέσω του ισλαμισμού και του νεοοθωμανικού μεγαλοϊδεατισμού. Συνεπώς ο περιφερειάρχης της περιοχής που πρέπει να ερωτηθεί αν δέχεται να γίνει λύση του Κυπριακού δεν είναι η Αμερική αλλά η Ρωσία. Τη στιγμή που μιλάμε η Ρωσία μας καλύπτει με τα οπλικά της συστήματα. Εμείς, δεν το έχουμε αντιληφθεί αυτό και επιμένουμε σε μια διαδικασία, η οποία εξυπηρετεί τα συμφέροντα δυτικών δυνάμεων και κυρίως των Γερμανών. Άρα πρέπει να αντιληφθούμε ότι η Ευρώπη και οι συνομιλίες είναι πανηγύρια που τελειώνουν…
Σας στεναχωρεί αυτή η ρητορική των πολιτικών, που κατά κάποιον τρόπο πουλούν στους Μορφίτες φύκια με μεταξωτές κορδέλες;
Όταν ρωτήθηκε ο Φρανσουά Μιτεράν ποιες είναι οι προϋποθέσεις ενός καλού πολιτικού, είπε «η γνώση της ιστορίας». Λυπούμαι να πω ότι πλείστοι εκ των πολιτικών μας δεν διαβάζουν την ιστορία! Αν θέλει κανείς να μάθει την Κύπρο πρέπει να μελετήσει σοβαρά όχι μόνο την ιστορική διαδρομή της πατρίδας μας μέσα στους αιώνες, αλλά και του Ισραήλ και της Συρίας και της Μικράς Ασίας. Για παράδειγμα είδες κανέναν πολιτικό, είτε της δεξιάς, είτε της αριστεράς, είτε του κέντρου να αναδεικνύει τη μεγάλη στρατηγική σημασία που έχει για εμάς το Κουρδικό ζήτημα, το οποίο είναι η απαρχή της λύσεως του Κυπριακού; Ούτε καν αναφορές υποστήριξης δεν κάνουνε!
Αυτή η φιλοσοφία σας δημιουργεί μια αντιπαλότητα προς το άτομο σας…
Πιθανώς η αλήθεια των προφητικών λόγων των αγίων μας που μεταφέρω, να απομυθοποιεί την πολιτική ευρωκεντρική μονομέρεια των πολιτικών μας. Αλλά η ευθύνη του Επισκόπου είναι να λέει τη αλήθεια και όπου βλέπει αδικία να τη στηλιτεύει. Και δεν σας κρύβω ότι σε όποια εκκλησία πάω και όποτε υπάρχει συνάντηση προσφύγων τους λέω, «σταματήστε να εναποθέτετε τις ελπίδες σας για επιστροφή σε αυτά που σαν λεν οι κρατούντες και, εμπιστευτείτε την πρόνοια του Θεού που μεταφέρεται με τα προφητικά λόγια των αγίων Του».
Δέχεστε επικρίσεις από κάποιους, όχι πολλούς, ότι ένας θρησκευόμενος που ξεκίνησε από την αριστερά συντηρεί μια ρητορική διαφορετική, με εθνικιστικές εξάρσεις. Πως απαντάτε;
Είναι γνωστό ότι ο Μόρφου δεν υπήρξε ποτέ εθνικιστής, αλλ’ ούτε και ρητορεύει. Απλώς παρακολουθώ τις παγκόσμιες κοινωνικοπολιτικές και γεωστρατηγικές εξελίξεις και ως Επίσκοπος μελετώ και διαβάζω τους λόγους των σύγχρονων αγίων μας, διότι η αγιότητα συνεχίζει και στις μέρες μας και δεν σταμάτησε στον καιρό του αγίου Μάμαντος! Υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν άγιοι μέχρι το τέλος του κόσμου αυτού. Για παράδειγμα ο άγιος Παΐσιος είναι ένας μεγάλος άγιος της εποχής μας τον οποίο γνωρίσαμε και προσωπικά τον προφητικό του λόγο τον βίωσα νεαρός φοιτητής της νομικής πριν ακόμα σκεφτώ την ιεροσύνη, όταν μου είπε εσύ θα γίνεις επίσκοπος και θα κάνεις μοναστήρια, πνευματικές βάσεις για να διώξουν τις βάσεις στην Κύπρο! Όταν αυτός ο άγιος άνθρωπος λέει ότι τα γεγονότα θα αρχίσουν όταν οι Τούρκοι κλείσουν τα νερά του Ευφράτη, δεν πρέπει να το λάβω υπόψη; Είναι μεγάλη αμαρτία να μην αφουγκραζόμαστε τα λόγια των αγίων, να τα προσπερνούμε αδιάφορα λες και είναι λόγια του καφενέ!
Είχαμε έναν ενάρετο άνθρωπο στο χωριό μας που έλεγε το 1973: «Αχ, παιδιά μου, μην κτίζετε μεγάλα σπίτια… Τούρκοι θα έλθουν να τα κατοικήσουν και θα γίνουμε πρόσφυγες. Όταν ακούσετε ότι δημιουργήθηκε μια καινούργια χώρα στην Τουρκία, που θα λέγεται Κουρδία, θα επιστρέψετε πίσω χωρίς πόλεμο. Ο πόλεμος θα γίνει αλλού…». Λοιπόν αυτά εγώ δεν πρέπει να τα λέω στον κόσμο; Να εγκλωβιστώ σ’ ένα λόγο άγνοιας, αδιαφορίας και απιστίας, κομματικό και πολιτικό; Όχι! Ο λόγος ο δικός μου δεν είναι πολιτικός, αλλά θεολογικός. Και το γεγονός ότι η θεολογία αγκαλιάζει τη σύγχρονη γεωπολιτική, αυτό είναι σημείο των καιρών. Εξάλλου, εγώ στη Μόρφου θέλω να πάω και δεν έχω κανένα λόγο να φοβηθώ τις κρίσεις και τις επικρίσεις. Σας υπενθυμίζω ότι από πλευράς κρίσεων και επικρίσεων η πιο δύσκολη μου στιγμή ήταν όταν είπα ΝΑΙ, στο σχέδιο Ανάν, όταν όλοι οι άλλοι αρχιερείς έλεγαν ΟΧΙ, κι όταν πήγα και λειτούργησα τον Άγιο Μάμα στη Μόρφου. Αλλά το είπα τότε και τώρα το λέω ότι ημεγαλύτερη πράξη ελευθερίας που έγινε όλα αυτά τα χρόνια της κατοχής, ήταν όταν τελέσαμε τη Θεία Λειτουργία στον Άγιο Μάμα και κάθε φορά που τελείται Θεία Λειτουργία στα κατεχόμενα τα πάντα ελευθερώνονται, γιατί η Θεία Λειτουργία είναι το αιώνιο μέλλον που ήδη γνωρίζουμε οι χριστιανοί, αυτό της Βασιλείας του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος που δεν υπόκειται σε καμιά σκλαβιά και δεν δεσμεύεται από καμιά ανθρώπινη κρίση. Και χαίρομαι ιδιαίτερα που τελούνται πια συνεχώς Λειτουργίες στα κατεχόμενα από πολλούς αρχιερείς.
Σας στενοχωρεί το γεγονός ότι πολλοί Μορφίτες έχουν πωλήσει τις περιουσίες τους κάτω από το βάρος της δυσπραγίας;
Εγώ ανέκαθεν ψηλαφώ τον προσφυγόκοσμο της Μόρφου, ο οποίος διακατέχεται από ένα βαθύ αίσθημα αδικίας. Νιώθει ότι μας αδικούν και οι Τούρκοι, αλλά και οι δικοί μας. Αρκετοί Μορφίτες αγόρασαν από τη Μητρόπολή μας γη προ του 1974, η οποία δεν τους είχε μεταβιβαστεί λόγω των γεγονότων της εισβολής. Με άδεια της Ιεράς Συνόδου φροντίσαμε να μεταβιβαστεί η γη που αγόρασαν, για να έχουν τη δυνατότητα δανεισμού από τον Κεντρικό Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών. Επιπλέον, στο μέτρο που μπορούσαμε, σαν φτωχή και ημικατεχόμενη Μητρόπολη, δώσαμε σε κάποιες οικογένειες Μορφιτών κάποιες περαιτέρω οικονομικές δυνατότητες. Στη συνέχεια όμως και μετά την απογοήτευση του 2004, ο κόσμος της Μόρφου ήταν πλέον ασυγκράτητος. Εκτιμώ δε πως έκαναν λάθος μερικοί παράγοντες και πολιτικοί που έλεγαν του κόσμου, «πηγαίνετε να κάνετε αιτήσεις» στη λεγόμενη «Επιτροπή Αποζημιώσεων», που βέβαια τώρα ελάχιστοι συμπατριώτες μας καταφεύγουν. Εμείς σε επίπεδο Μητρόπολης καθοδηγούσαμε τον κόσμο να μην κάνει αυτό το πράγμα. Αλλά ας κάνουν οι πρόσφυγες ακόμη λίγη υπομονή γιατί τα γεγονότα της Συρίας, της Τουρκίας και της Μέσης Ανατολής απεργάζονται την ελευθερία της Κύπρου. Από αυτήν την ελευθερία θα ωφεληθούν και πολλοί Τούρκοι. Και ο νοών, νοείτο…
