Στη Θεολογία Χατζή
«Πολλοί, ένεκα ιδεολογικών αγκυλώσεων, συμπεριφέρονται απαξιωτικά προς την Εκκλησία. Μακάρι να υπάρξει κατανόηση της αληθείας και ανάλογη συμπεριφορά. Ως ποιμαίνουσα Εκκλησία, έχει διαχρονικά αποδειχθεί, είμαστε έτοιμοι να θυσιασθούμε (μήπως καθημερινώς δεν το πράττομε;) για το καλό του λαού μας». Tη θέση αυτή διατυπώνει στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας» ο Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος σε μια εκ βαθέων συνέντευξη για όλα όσα απασχολούν σήμερα την Εκκλησία και την Ελλάδα.
Πώς βλέπετε το πρόβλημα των εξ Ανατολών προσφύγων. Η επίσκεψη του Πάπα έπαιξε κάποιο ρόλο στη λύση του;
Είναι σημαντικό θέμα, που με απασχόλησε ιδιαιτέρως από τότε που ανέλαβα τα καθήκοντά μου ως Μητροπολίτης Πατρών. Σταθήκαμε κοντά στους ανθρώπους αυτούς, με πολλή αγάπη. Ο πόνος των ξεριζωμένων αδελφών μας, από όπου κι αν προέρχονται, είναι και δικός μας στεναγμός. Στο πρόσωπο του καθενός από αυτούς βλέπουμε τον ίδιο τον Κύριο. Υπάρχει, όμως, και η εξόχως ανησυχητική παράμετρος των μεταναστών και του εποικισμού της Ευρώπης για λόγους που όλοι αντιλαμβανόμεθα και απαιτείται ιδιαιτέρα προσοχή. Την έλευση του Πάπα στη Μυτιλήνη δεν θα ηδύνατο κάποιος να την αρνηθεί. Προσωπικά δεν έχω πεισθεί ότι ήτο αναγκαία, αλλά είχε κυρίως λόγους επικοινωνιακούς. Ως Εκκλησία της Ελλάδος και γενικότερα ως ελληνικός λαός έχομε επίγνωση του χρέους μας επί του ζητήματος των προσφύγων αδελφών μας και έχομε αποδείξει ότι εφαρμόζομε στο ακέραιο τον νόμο του Θεού, που είναι η αγάπη.
Στην Πάτρα υπήρχαν πρόσφυγες πολύ νωρίτερα. Υπάρχουν και τώρα; Πώς τους αντιμετωπίσατε;
Όταν ενθρονίσθηκα στη Μητρόπολη Πατρών αντιμετώπισα το οξύτατο πρόβλημα της παρουσίας προσφύγων, οι οποίοι κρέμονταν σαν σταφύλια στα κάγκελα του λιμανιού για να περάσουν κρυμμένοι μέσα σε νταλίκες σε κάποιο πλοίο, στην Ιταλία και εκείθεν σε κάποια άλλη χώρα. Ευρήκα καταυλισμό τεσσάρων και πλέον χιλιάδων ανθρώπων. Τους φροντίζαμε ως Μητρόπολις καθημερινώς, προσφέροντας οι ενορίες, με κυλιόμενο πρόγραμμα, είδη πρώτης ανάγκης. Συμβάλαμε με όλες μας τις δυνάμεις να επιλυθούν προβλήματα από παραβατικές συμπεριφορές κ.λπ. Περιθάλψαμε ασθενείς στα νοσοκομεία. Λυπηθήκαμε γιατί διαπιστώσαμε ότι από επιτηδείους γινόταν παντοιοτρόπως εκμετάλλευση της αδυναμίας αυτών των ανθρώπων. Υψώσαμε φωνή διαμαρτυρίας απευθυνόμενοι προς αρμοδίους, Έλληνες και ξένους. Καταδικάσαμε την αιτία του φαινομένου, την αναλγησία των μεγάλων της Γης και τους πολέμους για οικονομικά και άλλα συμφέροντα, υπερασπιζόμενοι τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των προσφύγων. Το φαινόμενο τώρα δεν είναι τόσο έντονο στην Πάτρα. Έχει μετατοπισθεί σε άλλες περιοχές. Όμως, συνεχίζομε, όπου υπάρχει, να το αντιμετωπίζομε με όλο το ενδιαφέρον και την αγάπη μας.
Η Πάτρα είναι πύλη της Ελλάδος προς τη Δύση και τανάπαλιν. Έχει άρρηκτα συνδεθεί με τον Απόστολο Ανδρέα. Τα ιερά λείψανα του Πρωτοκλήτου, η αγία κάρα, ο σταυρός και ο τάφος του συνιστούν πολύτιμο πνευματικό και χαριτόβρυτο θησαυρό της, τη ζωή και την πνοή της. Χωρίς αυτά θα ήτο «νεκρή». Οι Πατρινοί καθημερινώς περνούν και προσκυνούν τους ατίμητους αυτούς θησαυρούς, λαμβάνοντες τη Χάρη και τις δωρεές του Θεού διά πρεσβειών του Πρωτοκλήτου. Όταν μεταφέραμε για πρώτη φορά τον σταυρό του Αποστόλου Ανδρέου από την Πάτρα στη Ρωσία αισθάνθηκαν ορφανοί. Ανέκαθεν το λιμάνι της πόλης συνδεόταν με τη θρησκευτική και πνευματική ζωή της, αφού όσοι φθάνουν ή φεύγουν από αυτήν διά θαλάσσης περνούν ως επί το πλείστον από τον Ι.Ν. Αγίου Ανδρέου για να προσκυνήσουν. Πλήθη Ορθόδοξων Χριστιανών, αλλά και μη Χριστιανών, από όλο τον κόσμο, προσέρχονται για να προσκυνήσουν τον άγιο. Πολλοί πνευματικώς έχουν βαθιά επηρεασθεί και κάποιοι μετά το προσκύνημα προσήλθαν στην Ορθοδοξία.
Πώς βλέπετε τη συμπεριφορά της Πολιτείας απέναντι στην Εκκλησία;
Καίρια ερώτηση. Θεωρώ ότι η Πολιτεία πρέπει να αντιληφθεί ότι η Εκκλησία έχει συνδεθεί άρρηκτα με την πορεία αυτού του τόπου και διαχρονικά έπαιξε σωτήριο και καταλυτικό ρόλο στην πνευματική και πολιτιστική του πρόοδο και ανάπτυξη, ως και την ίδια την υπόθεση της ελευθερίας του. Τούτο μαρτυρείται και κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα. Δυστυχώς, πολλάκις η Εκκλησία αντιμετωπίσθηκε ανοίκεια, με οδυνηρά αποτελέσματα για τον λαό. Πολλοί, ένεκα ιδεολογικών αγκυλώσεων, συμπεριφέρονται απαξιωτικά προς την Εκκλησία. Μακάρι να υπάρξει κατανόηση της αληθείας και ανάλογη συμπεριφορά. Ως ποιμαίνουσα Εκκλησία, έχει διαχρονικά αποδειχθεί, είμαστε έτοιμοι να θυσιασθούμε (μήπως καθημερινώς δεν το πράττομε;) για το καλό του λαού μας.
Δυστυχώς, πολλάκις η Εκκλησία αντιμετωπίσθηκε ανοίκεια, με οδυνηρά αποτελέσματα για τον λαό. Πολλοί, ένεκα ιδεολογικών αγκυλώσεων, συμπεριφέρονται απαξιωτικά προς την Εκκλησία.
Γιατί αντιτίθεται η Εκκλησία στο σύμφωνο συμβίωσης;
Η Εκκλησία γνωρίζει μόνο τον γάμο, ως συνάφεια ανδρός και γυναικός, ως ορίσθηκε από τον Θεό και ευλογείται ως Μυστήριο. Ως φορέας του μηνύματος της αληθείας και της αγάπης, διδάσκει τα παιδιά της περί του αληθινού τρόπου ζωής και παρέχει τη δυνατότητα να ζήσουν τη χαρά της αληθούς σχέσεως στο πρόσωπο του Χριστού. Κανέναν, όμως, δεν υποχρεώνει να πράξη κάτι, εφόσον δεν το επιθυμεί. Βεβαίως ο καθείς αναλαμβάνει και την ευθύνη των επιλογών του. Το σύμφωνο συμβίωσης, είτε μεταξύ ετεροφύλων είτε δυστυχώς μεταξύ ομοφύλων, συνιστά εκτροπή από τον νόμο του Θεού και ως εκ τούτου αμαρτία. Δυναμιτίζει, μάλιστα, τον ιερό θεσμό της οικογενείας. Λυπούμεθα βαθύτατα διά την ψήφισή του από το ελληνικό Κοινοβούλιο.
Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος της Εκκλησίας στο κοινωνικό γίγνεσθαι σήμερα;
Ο ρόλος της Εκκλησίας είναι πάντοτε καίριος στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Η Εκκλησία είναι η ιδανική κοινωνία όπως εκφράζεται ως θεανθρώπινη και συνανθρώπινη σχέση. Στο Ευαγγέλιο διαβάζομε: «Ημείς εστέ το φως του κόσμου, ημείς εστέ το άλας της γης…». Από εμάς εξαρτάται το αν θα διατηρήσουμε αυτή τη φωτιστική δύναμη. Ως άνθρωποι προσπαθούμε καθημερινά να γινόμαστε καλύτεροι, να αναλισκώμεθα στο γεώργιο του Θεού. Αυτή η προσπάθεια οδηγεί στην αγιότητα. Με αυτήν την προοπτική πρέπει να πορευόμεθα και για εμάς και για τους άλλους.
Ποια είναι η ποιμαντική μέριμνα της Μητροπόλεώς σας για τη νεότητα;
Οι νέοι έχουν ανησυχίες, ενδιαφέροντα, καθαρότητα αισθημάτων, αγνότητα προθέσεων. Ακούν, αρκεί να έχουμε λόγο αγάπης και ζωή που να πείθει. Υπηρέτησα ως εκπαιδευτικός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και ως καθηγητής στην Παιδαγωγική Ακαδημία Τριπόλεως. Συζήτησα με εκατοντάδες νέων. Θεωρώ ότι ο χώρος είναι για την Εκκλησία δώρο Θεού. Στη Μητρόπολή μας επιτελείται εργασία πολύπλευρη για νέους κάθε ηλικίας. Προσφέρεται με εκδηλώσεις ποικίλου πνευματικού, κοινωνικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Οδηγούμε τους νέους στην κατανόηση της αξίας της ζωής και της θεανθρώπινης και συνανθρώπινης κοινωνίας, όπως βιώνεται μέσα από τη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας. Το Γραφείο Νεότητος που ιδρύσαμε στην Ιερά Μητρόπολη, νεανικές φοιτητικές ομάδες, βρεφονηπιακοί σταθμοί, κατασκηνώσεις κ.λπ. παρέχουν την ευκαιρία να προσφέρουμε ό,τι καλύτερο δυνάμεθα στα παιδιά μας. Έχομε ιερέα στο Πανεπιστήμιο, στον Πανεπιστημιακό Ναό και στο Τ.Ε.Ι. Πατρών. Συστήσαμε Ταμείο Υποτροφιών για φοιτητές εσωτερικού και εξωτερικού, σχολές βυζαντινής μουσικής, αγιογραφίας και εκμάθησης παραδοσιακών χορών για κάθε ηλικία, φροντίζομε για την εύρεση εργασίας, για την πνευματική στήριξή τους και για ό,τι άλλο είναι δυνατόν. Σήμερα παρά ποτέ έχουν τα παιδιά μας ανάγκη από την αγάπη και το ενδιαφέρον της Εκκλησίας.
Στη Μητρόπολή μας επιτελείται εργασία πολύπλευρη για νέους κάθε ηλικίας. Προσφέρεται με εκδηλώσεις ποικίλου πνευματικού, κοινωνικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Οδηγούμε τους νέους στην κατανόηση της αξίας της ζωής και της θεανθρώπινης και συνανθρώπινης κοινωνίας, όπως βιώνεται μέσα από τη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας
Στη δικαιοδοσία της Μητροπόλεώς σας υπάρχουν μεγάλα νοσοκομεία και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Συνεργάζεστε με τις διοικήσεις τους;
Η συνεργασία μας είναι αρίστη. Στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών και στο Νοσοκομείο «Άγιος Ανδρέας» ορίσαμε υπεύθυνους ιερείς. Μένουν εκεί επί ημερονυκτίου βάσεως και αποτελούν τον σύνδεσμό μας με το διοικητικό και λοιπό προσωπικό του νοσοκομείου και τους ασθενείς. Το ίδιο συμβαίνει με τις διευθύνσεις των άλλων νοσηλευτικών ιδρυμάτων. Επισκεπτόμεθα συχνά και στηρίζομε το προσωπικό και τους νοσηλευομένους. Συνεργαζόμεθα στον τομέα της εθελοντικής αιμοδοσίας. Ιδρύσαμε ξενώνα φιλοξενίας συγγενών απόρων ασθενών. Με τα ΑΕΙ της πόλεώς μας συνεργαζόμεθα άριστα. Επί δώδεκα περίπου έτη που ποιμαίνομε την Ι.Μ. Πατρών, η επικοινωνία μας με τους κατά καιρούς πρυτάνεις του πανεπιστημίου και τους προέδρους του Τ.Ε.Ι. έχει λαμπρά αποτελέσματα στην τοπική κοινωνία και τον ευαίσθητο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Πάτρα.
Ποιοί είναι οι εκκλησιαστικοί θησαυροί της Πάτρας;
Η Πάτρα έχει συνδεθεί άρρηκτα με τον Απόστολο Ανδρέα. Χωρίς τα λείψανα του Πρωτοκλήτου, την αγία κάρα και τον σταυρό του Αποστόλου, η Πάτρα θα ήτο «νεκρή». Είναι ο πολύτιμος πνευματικός και χαριτόβρυτος θησαυρός, ως και ο τάφος του Αποστόλου. Οι Πατρινοί καθημερινώς περνούν και προσκυνούν τους ατίμητους αυτούς θησαυρούς, λαμβάνοντες τη Χάριν και τις δωρεές του Θεού διά πρεσβειών του Πρωτοκλήτου. Τα ιερά αυτά σεβάσματα είναι η ζωή και η πνοή της Πάτρας.
Ο τηλεοπτικός σταθμός έχει πνευματικό ρόλο;
Η Μητρόπολις Πατρών είναι η μόνη που διαθέτει Εκκλησιαστικό Τηλεοπτικό Σταθμό. Αυτό είναι μια ευλογία από τον Θεό για την τοπική μας Εκκλησία και την Εκκλησία γενικώς. Μάλιστα, πριν από λίγο καιρό πήραμε την άδεια και εκπέμπουμε πλέον ψηφιακά, με αποτέλεσμα χιλιάδες ανθρώπων να ωφελούνται πνευματικά. Σε συνεργασία με συνδρομητικά κανάλια, μεταδίδεται το σήμα στο εξωτερικό και εκ μετρήσεων που έχουν γίνει σε Αμερική, Καναδά και Αυστραλία, εκατοντάδες χιλιάδες ομογενών και άλλων αδελφών βλέπουν κάθε Κυριακή τη Θεία Λειτουργία και ακούν το θείο κήρυγμα.
Προσπαθούμε, παρά τις οικονομικές δυσκολίες, να θεραπεύσουμε τις πνευματικές ανάγκες του λαού μας, μεταφέροντας κατά χρέος το μήνυμα του Θεού, διατηρώντας τη λαμπάδα άσβεστη της Ελληνορθοδόξου παραδόσεώς μας.
Ο τηλεοπτικός μας σταθμός είναι στη διάθεση της Ιεράς Συνόδου, ως έχω πει και στον Μακαριώτατο, και στη διάθεση όλων των Ιερών Μητροπόλεων.
