Φωτεινοί σηματοδότες – οδοδείκτες
Του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ. Φωκίδος, Γέροντος Νεκταρίου Μουλατσιώτη
Αγαπητοί μου πατέρες και αδελφοί.
Στις φετινές πνευματικές ομιλίες μας ασχοληθήκαμε, κατά το μέτρο των δυνάμεών μας, με τις αρετές που χρειάζεται να στολίζουν την ψυχή και όλη την ύπαρξή μας. Όλες οι αρετές είναι δώρα που τα χαρίζει ο άγιος Θεός μας, όπου Εκείνος θέλει. Εμείς βλέποντας τις αδυναμίες, τα λάθη, τις πτώσεις, τα αμαρτήματα και τα πάθη μας, έχουμε χρέος ως χριστιανοί, και ιδιαίτερα όσοι είμαστε μοναχοί ή κληρικοί, να αγωνιζόμαστε τον καλό πνευματικό αγώνα με προσευχές, με δάκρυα, με μετάνοια, με νηστείες, με αγρυπνίες, με μελέτη των Αγίων Γραφών και άλλων πνευματικών βιβλίων, ώστε να διενεργείται και σ’ εμάς τους αμαρτωλούς και ανάξιους η κάθαρση της ψυχής μας.
Ας αγωνιζόμεθα με ζήλο αυτόν τον καλό αγώνα της καθάρσεως της ψυχής μας. Εάν και ποτέ ο Κύριος θελήσει να στεφανώσει και να στολίσει τις ψυχές μας με τις αρετές και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, αυτό ανήκει στην δική Του αποκλειστική κρίση. Εμείς ας έχουμε πάντα στο νου μας ότι είμαστε δούλοι αμαρτωλοί, έστω και εάν εφαρμόσουμε κατά γράμμα όλες τις εντολές του ιερού Ευαγγελίου και της Αγίας Γραφής. Ακόμα και έτσι, οὐδέν ἐποιήσαμεν. Τίποτε δεν καταφέραμε, τίποτε δεν πετύχαμε. Ο διάβολος καιροφυλακτεί, προσπαθώντας να σπείρει μέσα στην ψυχή μας την υπερηφάνια και τον εγωισμό. Η μέθοδος της σωτηρίας μας από την παγίδα αυτή των δαιμόνων είναι η ταπείνωση. Είναι ο μόνος τρόπος σκέπτεσθαι και πράττειν που επιφέρει το έλεος, την ευσπλαχνία και την αγάπη του Θεού.
Ευλογημένοι πατέρες μου και ευλογημένα πνευματικά μου παιδιά. Ο Πανάγαθος Θεός μάς αξίωσε να συμμετέχουμε κι αυτή τη χρονιά στις εβδομαδιαίες αυτές συνάξεις της Μονής μας. Μας αξίωσε, μέσα από την ερμηνεία των θείων Γραφών, να ακούσουμε και να εμβαθύνουμε μελετώντας τα ωφέλιμα και σωτήρια λόγια που οδηγούν την ψυχή του καθενός μας στην κατά Χριστόν αναγέννηση, στην πνευματική μεταμόρφωσή της. Αντιλαμβανόμεθα πόσο ανάγκη έχει ο καθένας μας και ο κόσμος μας σήμερα αυτή την ιερή μελέτη. Ναι, ιδιαίτερα σήμερα, που ζούμε σε σκοτεινά χρόνια, προδρομικά του Αντιχρίστου, του οποίου η εμφάνιση, εάν συνεχίσουν τα σημεία των καιρών με αυτή την ταχύτητα να επαληθεύουν όσα προφητεύθηκαν για τα τελευταία χρόνια αυτού του κόσμου, δεν θα αργήσει να πραγματοποιηθεί.
Η ανθρωπότητα βυθισμένη πλέον σε τρομακτικό πνευματικό σκοτάδι, αυτές τις μέρες που η απάτη, η πλάνη, η σύγχυση και η αποστασία ξεχειλίζουν στις κοινωνίες μας, έχει πολύ μεγάλη ανάγκη από φώτα του Χριστού! Από ανθρώπους που ζουν κατά το Ευαγγέλιο και λάμπουν από το ανέσπερο φως του Ιησού Χριστού. Από ανθρώπους στολισμένους με τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, από φωτεινούς σηματοδότες που γίνονται σημεία αναφοράς, οάσεις στην έρημο της αμαρτίας, υποδείγματα πίστεως και αρετής για τις σκοτεινές ψυχές των συνανθρώπων τους.
Εμείς οι χριστιανοί, και ιδιαίτερα εμείς οι παντός βαθμού κληρικοί και μοναχοί, πρέπει να σταθούμε φωτεινοί σηματοδότες στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου, που χάθηκε στα θολά νερά της απιστίας, της άθεης φιλοσοφίας, της διαβολικής σχετικοποίησης των πάντων, της υπερφόρτωσης από άχρηστες γνώσεις και ασχολίες, της ημιμάθειας που υποδαυλίζει τον ανθρώπινο εγωισμό, ακόμα και της ψευδοεπιστήμης και των ψευδοεπιστημόνων, που θέτουν την γνώση και την τέχνη στην υπηρεσία του Σατανά για τον προσωπικό τους πλουτισμό. Εμείς τώρα έχουμε χρέος να υποδεικνύουμε την Επιστήμη που υπηρετεί την Αλήθεια, η οποία περιφρονείται και στραγγαλίζεται μπροστά στα οικονομικά συμφέροντα ελαχίστων, και τους υποχθόνιους στόχους που υπηρετούν οι σκοτεινές δυνάμεις ενάντια στην ίδια την ανθρωπότητα.
Απέναντι σε αυτό το ατελείωτο σκοτάδι στέκεται διαχρονικά ο Ιησούς Χριστός και αυθεντικά διακηρύσσει: «Εγώ είμαι το Φώς, η Οδός, η Αλήθεια και η Ζωή». Που σημαίνει ότι όλοι οι ψευδοσωτήρες εκπροσωπούν το σκοτάδι, τους αδιέξοδους δρόμους και τον θάνατο. Έτσι, πατέρες και αδέλφια μου, είναι επιτακτική ανάγκη να υψώσουμε σήμερα και εμείς μαζί με τον Χριστό την δική μας φωνή της αλήθειας, και να κάνουμε διακριτή σε όλους με την ζωή μας την μόνη Οδό προς την αληθινή Ζωή, που είναι ο Ιησούς Χριστός.
Εδώ λοιπόν πρέπει να επιστρατεύσουμε την προσοχή και την προσπάθειά μας. Γιατί προκειμένου να γίνουμε πιστευτοί από τον σύγχρονο θολομένο στο νου άνθρωπο, που βρίσκεται σε γενική σύγχυση, θα πρέπει η ζωή μας να είναι σύμφωνη με όσα καθορίζει ο Απόστολος Παύλος. Συγκεκριμένα, με όσα μας διδάσκει με την επιστολή που έστειλε πρός τον μαθητή του Τίτο, όταν εκείνος ανέλαβε να γίνει φωτεινός σηματοδότης των πλανεμένων μακράν του Χριστού ανθρώπων που ζούσαν στο ελληνικό μας νησί, την Κρήτη.
Ας ακούσουμε λοιπόν τον Απόστολο, για να διαπιστώσουμε ως χριστιανοί, ως κληρικοί και ως μοναχοί, ποιες προϋποθέσεις μας χρειάζονται και ποια εφόδια, ώστε να είμαστε οι φωτεινοί σηματοδότες της σύγχρονης κοινωνίας μας: Για τούτο ακριβώς σε άφησα διερχόμενος από την Κρήτη, λέει ο Παύλος στον Τίτο, για να οργανώσεις καλύτερα και να συμπληρώσεις όσα εγώ, βιαζόμενος να φύγω, παρέλειψα. Να εγκαταστήσεις σε κάθε πόλη πρεσβυτέρους, όπως σε διέταξα. Πρέπει να προσέχεις να είναι φωτεινή η ζωή των χριστιανών που διαποιμαίνεις, και πολύ περισσότερο η ζωή του πρεσβύτερου που θα εκλέγεις. Οι πρεσβύτεροι της Εκκλησίας να είναι άνθρωποι ανεπίληπτοι και ακατηγόρητοι. Να έχουν ως σύζυγο τους μόνο μία γυναίκα, να μην έχουν χωρίσει απ’ αυτόν και προβεί σε δεύτερο γάμο. Διότι, αφού δεν μπόρεσαν να κυβερνήσουν το σπίτι τους και το διέλυσαν, πώς είναι δυνατόν τώρα οι ίδιοι να παρουσιάζονται ως φωτεινοί σηματοδότες του λαού, αλλά και πώς θα διοικούν τα θέματα της Εκκλησίας, αφού δεν διοίκησαν καλώς τα της οικογένειάς τους;
Εάν έχουν παιδιά, για να είναι οι ίδιοι σωστοί οδοδείκτες, θα πρέπει τα παιδιά τους να είναι σεμνά, φωτεινά, τέκνα της Εκκλησίας και όχι να έχουν άσωτη και αμαρτωλή ζωή. Διότι πώς μπορεί να πείσει κάποιος έναν ολόκληρο λαό ότι η ζωή μακριά από τον Χριστό είναι ένας λανθασμένος δρόμος που οδηγεί στην καταστροφή, όταν δεν έχει πείσει πρώτα την γυναίκα του και τα παιδιά του; Πώς θα μπορούσε να είναι σωστός οδοδείκτης ένας τέτοιος πρεσβύτερος ή και λαϊκός χριστιανός;
Για να σταθούμε φωτεινοί σηματοδότες για τους πλανεμένους ανθρώπους από τον διάβολο, διδάσκει ο Απόστολος, επιβάλλεται εμείς οι ίδιοι να είμαστε κατ’ αρχάς άμεμπτοι, ακατηγόρητοι, να μην είμαστε αυθάδεις, οργίλοι, απότομοι, να μην εκνευριζόμαστε εύκολα, να μην είμαστε φίλοι του γλεντιού και του κρασιού, αλλά να είμαστε ειρηνικοί και πράοι, να μη χειροδικούμε και να μην είμαστε φιλοχρήματοι. Επίσης να είμαστε φιλόξενοι, φιλάγαθοι, συνετοί, φρόνιμοι, δίκαιοι, ευλαβείς, σεμνοί, εγκρατείς, ταπεινοί και όχι ισχυρογνώμονες και εγωιστές.
Επιπλέον χρειάζεται να είμαστε γνώστες των αγίων Γραφών και της διδασκαλίας του Κυρίου μας. Να έχουμε δε και το χάρισμα να διδάσκουμε τους ανθρώπους, αφενός με τον λόγο μας, αφετέρου με την φωτεινή ζωή την προσωπική μας, αλλά και της οικογένειάς μας. Διαφορετικά, πώς θα αντιμετωπίσουμε τους εχθρούς της πίστεώς μας, αλλά και πώς θα στηρίξουμε τους αδύνατους στην πίστη χριστιανούς μας, εάν εμείς με τον λόγο και την ζωή μας δεν είμαστε ικανοί να πείσουμε τους συνανθρώπους μας ότι ο Χριστός είναι η σωτηρία από τους αδιέξοδους δρόμους, ότι ο Χριστός είναι όντως το Φως, η Ζωή και η Οδός που έχει ανάγκη να γνωρίσει και ν’ ακολουθήσει ο πλανεμένος από τον διάβολο σύγχρονος άνθρωπος;
Εάν εμείς είμαστε στερημένοι από αρετές και γυμνοί από χαρίσματα, εάν οι οικογένειές μας ζουν μακριά απ’ τον Χριστό και την Εκκλησία Του, χωρίς πνευματικό αγώνα, χωρίς μελέτη της εμπειρίας των αγίων, χωρίς βίωμα της πίστεώς μας, τότε ποια ευεργετική επιρροή θα μπορούσαμε να ασκήσουμε απέναντι σε όσους γύρω μας διψούν για την αλήθεια; Ας θυμηθούμε επί τούτου, το μεγάλο χρέος μας που προκύπτει από την Ευαγγελική εντολή του Χριστού μας, «πορευθέντες, μαθητεύσατε πάντα τα έθνη». Ας αναλογισθούμε ότι εμείς, ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί του 21ου αιώνα, εμφανίζουμε τραγική αδυναμία όχι μόνο στο να διδάξουμε τα μη χριστιανικά έθνη, αλλά στο να διδάξουμε και τα ίδια μας τα παιδιά! Κι όμως, η εντολή του Κυρίου σαφώς απευθύνεται και σ’εμάς. Είναι μεγάλη ανάγκη τώρα να βγούμε από την κολάσιμη αδράνεια! Να μιλήσουμε για τον Χριστό, με τα λόγια και με τα έργα της αγάπης και της πίστης μας.
Με αυτές τις αρετές, λέγει ο Παύλος, πρέπει να στολίζεται καθημερινά η ύπαρξή μας, η ζωή μας, ώστε να μπορέσουμε να γίνουμε φωτεινοί οδοδείκτες και σηματοδότες στην ζωή των άλλων. Σε διαφορετική περίπτωση, ας γνωρίζουμε ότι συμμετέχουμε κι εμείς, άθελά μας, στις φρικτές εξελίξεις της αντίχριστης κοινωνίας προς τα έσχατα. Γινόμαστε κι εμείς αιτία που το έργο του Κυρίου δεν προκόβει και χάνονται άδικα ψυχές. Εμείς οι βαπτισμένοι και αδιάφοροι χριστιανοί θα απολογηθούμε που εξαιτίας μας ο πλανεμένος άνθρωπος δεν βρήκε την Οδό, την Ζωή και το Φως του Χριστού στην ζωή του.
Εμείς οι κληρικοί παντός βαθμού, οι μοναχοί καθώς και οι λαϊκοί χριστιανοί, εάν δεν είμαστε όπως ζητά ο Χριστός μας και όπως διδάσκει ο Απόστολος Παύλος, θα ζούμε σαν λυχνίες σβηστές και άχρηστες. Θα είμαστε δέντρα χωρίς καρπούς και φύλλα, άξιοι να κοπούμε και να ριχτούμε στο πυρ.
Ο Ιησούς Χριστός είναι το Α και το Ω. Είναι ο Ζωοδότης μας, και του σώματος και της αιώνιας ψυχής μας. Ο Χριστός είναι το παν για εμάς. Γι’ αυτό καλούμεθα, όσοι είμαστε πιστοί, να Τον ακολουθούμε ουσιαστικά και να γινόμαστε τέκνα Φωτός. Η ζωή μας ολόκληρη να φωτίζει από το άκτιστο Φως που λαμβάνουμε από τον Κύριο. Χριστιανός χωρίς αρετές και χαρίσματα είναι λαμπάδα σβηστή, λυχνία χωρίς λάδι και φώς, προβολέας χαλασμένος. Οι αρετές όπως τις αναφέρει ο Απόστολος Παύλος, αλλά και όπως καταγράφηκαν από τον μεγάλο πατέρα της Εκκλησίας μας Ιωάννη τον Σιναΐτη στο βιβλίο του «Κλίμαξ», πρέπει να στολίζουν το δέντρο της ψυχής μας και τον καθημερινό μας βίο. Να εφαρμόζεται και σε εμάς ο λόγος του Κυρίου, που μας είπε, έτσι να λάμπει το φως μέσα από την ψυχή σας, ώστε να βλέπουν οι άνθρωποι τις αρετές σας, τον βίο σας, τα καλά έργα σας και να δοξάζουν το Πανάγιον όνομα του Πατρός μου που ευρίσκεται εις τους Ουρανούς.
Μελετώντας συστηματικά τις ιερές διδασκαλίες που μας παραδόθηκαν, ας αγωνιζόμαστε να ζούμε όπως αρέσει στον Θεό. Ας γίνουμε φωτεινοί οδοδείκτες και σηματοδότες για τους συνανθρώπους μας, αποκτώντας τις αρετές και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Έτσι η ανθρωπότητα έχοντας εμάς που αγαπούμε τον Χριστό ως παραδείγματα ζωής και πνευματικούς οδηγούς, θα βρίσκει διέξοδο κοντά στον μόνο Οδηγό, την μόνη Οδό, το μόνο Φώς, που είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Εκείνον που άγγελοι και αρχάγγελοι υμνούν και δοξάζουν εις όλους τους αιώνας, ας υμνούμε κι εμείς πάντοτε. Αμήν.