Η Παναγία Σουμελά η οποία αναμένεται να επαναλειτουργήσει έως το τέλος Ιουλίου έπειτα από πέντε χρόνια θα ενταχθεί στην UNESCO .Όπως έγινε γνωστό ο Μητροπολιτικός Δήμος Τραπεζούντας έχει κινήσει τις διαδικασίες, ώστε να συμπεριληφθεί το ιστορικό αυτό μοναστήρι στον κατάλογο της UNESCO. Η Παναγία Σουμελά βρίσκεται ήδη από το 2000 στην προσωρινή λίστα με τα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς του διεθνούς οργανισμού. H ολοκλήρωση των εργασιών αναμένεται να δώσει σημαντική ώθηση στην όλη διαδικασία.
Η μονή σταμάτησε να λειτουργεί το 2015, με το αιτιολογικό ότι είχαν διαπιστωθεί σοβαρά προβλήματα στις κτιριακές εγκαταστάσεις.Προκειμένου να μην κινδυνέψουν -όπως ανακοινώθηκε επισήμως-ανθρώπινες ζωές, απόφασίστηκαν παρεμβάσεις που αφορούσαντην απομάκρυνση ενός βράχου περίπου 600 τόνων που υπέρκειται της μονής, ο οποίος, σύμφωνα με τους μηχανικούς, υπήρχε περίπτωση να πέσει και να καταστρέψει όλα τα ιστορικά κτίσματα.
Αλλο ένα σημαντικό έργο είναι οι πέντε εξέδρες παρατήρησης που κατασκευάζονται σε διάφορα σημεία απέναντι από το μοναστήρι, σε ορεινό δρόμο που διασχίζει το βουνό, οι οποίες θα προσφέρουν στους επισκέπτες μοναδική θέα.
Εργασίες έγιναν και για την προστασία των ριζών των δέντρων που εξείχαν, στο μονοπάτι που οδηγεί στη μονή Σουμελά. Οι ρίζες αυτές, σύμφωνα με εκτιμήσεις, είναι μάρτυρες ιστορίας τεσσάρων αιώνων!
Ο ακριβής χρόνος ίδρυσης της μονής της Παναγίας Σουμελά δεν είναι γνωστός.
Κατά μία άποψη, που συνοδεύεται και από στοιχεία παράδοσης, η μονή ιδρύθηκε τα τέλη του 4ου αιώνα στο όρος Μελά της Τραπεζούντας. Ιδρυτές θεωρούνται δύο καλόγεροι από την Αθήνα, ο Βαρνάβας και ο Σωφρόνιος, που πήγαν στον Πόντο παρακινημένοι από ένα όνειρο που είδαν.
Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα που τοποθέτησαν στη μονή οι δύο καλόγεροι ήταν ζωγραφισμένη από τον ευαγγελιστή Λουκά και βρισκόταν προηγουμένως στην Αθήνα, εξού και η αρχική της ονομασία, Παναγία Αθηνιώτισσα.
Η μονή διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο τόσο στην ανάπτυξη του πολιτισμού και των γραμμάτων στον Πόντο, όσο και σε κοινωνική προσφορά και περίθαλψη των Ποντίων κατά τα δύσκολα χρόνια των τουρκικών διώξεων.
Στα νοτιοανατολικά του Βυζαντινού Δικαιόσημου, ή αλλιώς, Ματσούκας, σημερινής Maçka, εκτείνεται η κοιλάδα με το φαράγγι της Παναγίας που την διατρέχει το ομώνυμο ποτάμι. Η κοιλάδα είναι υποβλητικότατη και κατάφυτη από ωραία ροδόδεντρα, την ποντιακή αζαλέα και από πυκνό δάσος πεύκης, κλέθρου, πτελέας, σφενδάμου, κρανέας, μυρσίνης, ελάτης και πύξου, από την οποία πύξο, πήρε το όνομά του και ο Πυξίτης ποταμός, που πήγαζε από τα υψίπεδα του όρους Κολάτ, μικρό τμήμα του οποίου αποτελούσε και το ποτάμι της Παναγίας.
Πάνω από αυτό το ποτάμι, σε βράχο του όρους Μελά, κυριολεκτικά κρεμιέται η μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου του Μελά (Σουμελά= Στου Μελά).
Εδώ, κατά την παράδοση, εναπόθεσαν την εικόνα της Θεοτόκου, όπως προαναφέρθηκε, οι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος οι Αθηναίοι, οι οποίοι είναι άγνωστο πότε ήρθαν στη δυσπρόσιτη και αφιλόξενη αυτή περιοχή της Τραπεζούντας.
Δείτε βίντεο από τις εργασίες
