Tου Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ
«Δεύτε αγαλλιασώμεθα τω Κυρίω, το παρόν μυστήριον εκδιηγούμενοι. Το μεσότοιχον του φραγμού διαλέλυται, η φλογίνη ρομφαία τα νώτα δίδωσι, και τα Χερουβίμ παραχωρεί του ξύλου της ζωής, καγώ του Παραδείσου της τρυφής μεταλαμβάνω, ου προεξεβλήθην διά της παρακοής. Η γαρ απαράλλακτος εικών του Πατρός, ο χαρακτήρ της αιδιότητος αυτού, μορφήν δούλου λαμβάνει, εξ απειρογάμου Μητρός προελθών, ου τροπήν υπομείνας· ο γαρ ην διέμεινε, Θεός ων αληθινός, και ο ουκ ην προσέλαβεν, άνθρωπος γενόμενος διά φιλανθρωπίαν· αυτώ βοήσωμεν· ο τεχθείς εκ Παρθένου Θεός, ελέησον ημάς».
(Στιχηρόν Ιδιόμελον του Εσπερινού της Εορτής των Χριστουγέννων)
Στον ύμνο αυτό συμπεριέλαβε η Εκκλησία μας όλο το βαθύ και πλούσιο περιεχόμενο της εορτής των Χριστουγέννων. Εορτάζουμε θεοπρεπώς όσα πνευματικά γεγονότα συνετελέσθησαν από τον Πανοικτίρμονα Θεό και Πατέρα μας με την σάρκωση του Υιού του Θεού. Η σάρκωση του Θεού Λόγου κατά τον Μέγα Βασίλειο (Ερμηνεία εις τους Ψαλμούς (μδ΄), PG 29, 400) είναι γεγονός πολυτιμότερο και σπουδαιότερο και απ’ αυτή ακόμη τη δημιουργία του σύμπαντος κόσμου, ορατού και αοράτου.
Ομοίως υποστηρίζει και ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, ότι η Καινή Διαθήκη θεωρείται νέα δημιουργία του ανθρώπου ανωτέρα και βελτιωτέρα της πρώτης, δηλαδή της Παλαιάς Διαθήκης, «κτίσις ετέρα, τιμιωτέρα της προτέρας. Εκ της πρώτης γαρ έχομεν το ζην και εκ της δευτέρας το ευ ζην» (Υπόμνημα εις την προς Εφεσίους επιστολή, Δ΄, PG 52, 34). Κατά την πρώτη δημιουργία ο άνθρωπος πλάσθηκε τελευταίος, δηλαδή μετά από τα άλλα δημιουργήματα· κατά την δεύτερη όμως δημιουργία ο «καινός άνθρωπος» ανα-δημιουργείται και ανα-καινίζεται πριν από την υπόλοιπη κτίση που αναμένει να ελευθερωθεί και αυτή από την δουλεία της φθοράς την έσχατη ημέρα. (Προς Ρωμαίους η΄, 19-21).
Η πρώτη δημιουργία του ανθρώπου αναφέρεται στον Αδάμ· η δεύτερη, η ανα-δημιουργία, αναφέρεται στον εν Χριστώ άνθρωπο (Προς Κορινθίους Α΄, ιε΄, 21-22), τον κατά χάρη θεούμενο, όπως υψηγορεί ο θεολόγος Γρηγόριος (Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου, Λόγος ΛΗ΄) έτσι ώστε καθώς «εν τω Χριστώ κατοικεί παν το πλήρωμα της Θεότητος σωματικώς» (Προς Κολοσσαείς β΄, 9.), ούτως και εμείς ενταγμένοι στο μυστικό Σώμα του Χριστού έχουμε την πληρότητα της ζωής και είμαστε πλήρεις με την χάρη Του. «Και εστέ εν αυτώ πεπληρωμένοι, ος εστιν η κεφαλή πάσης αρχής και εξουσίας» (Προς Κολοσσαείς β΄, 10).
*****
Η εορτή μάς καλεί να φιλοσοφήσουμε ολίγον αιρόμενοι υπεράνω των γηίνων και φθαρτών, θαυμάζοντες τα μεγαλεία της σοφίας και της δυνάμεως, της αγάπης και της δικαιοσύνης του Θεού. Σύμφωνα με την διδασκαλία της Αγίας Γραφής τρείς είναι οι υπερφυείς του Θεού Λόγου γεννήσεις που συμβαίνουν στις τρείς διαστάσεις του χρόνου, στο παρόν, στο πριν, δηλαδή στο παρελθόν και στο αεί, δηλαδή στο μέλλον:
α΄. Πρώτη η κατά την θεία φύση Του γέννηση
Αχρόνως και αρρεύστως εγεννήθη προ πάντων των αιώνων εκ του Θεού Πατρός, Υιός Θεού μονογενής και αγαπητός, Θεός τέλειος και αληθινός εκ Θεού αληθινού. Την προαιώνια γέννηση κηρύττει μεγαλοφώνως ο ευαγγελιστής Ιωάννης υψηγορώντας το «εν αρχή ην ο Λόγος» (Ιωάννου α΄, 1. Ιωάννου ιζ΄, 5).
β΄. Η δευτέρα κατά την ανθρώπινη φύση Του γέννηση
«Οτε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου» (Προς Γαλάτας δ΄, 4.) εγεννήθη ως άνθρωπος τέλειος εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου κατά την μαρτυρία των Ευαγγελίων «και αποκριθείς ο άγγελος είπεν αυτή· (δηλαδή τη Παρθένω Μαρία) Πνεύμα Αγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι· διό και το γεννώμενον άγιον κληθήσεται υιός Θεού» (Λουκά α΄, 35).
Εν τοις εσχάτοις καιροίς, «ο Λόγος σαρξ εγένετο». Εγεννήθη ως άνθρωπος εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου ασπόρως και αφθόρως για να πλουτίσει με την θεότητά Του την πτωχεία μας, για να μας καθαρίσει από τον μολυσμό της αμαρτίας, για να μας απελευθερώσει από τον θάνατο και όλες τις άλλες συνέπειες της παραβάσεως της εντολής του Θεού από τους Πρωτοπλάστους, για να απολαύσωμεν την υιοθεσία, για να μας αποκαταστήσει στο αρχέγονο κάλλος της δημιουργίας, έχοντες κοινωνία με τον Θεό Πατέρα από όπου είχαμε εκπέσει ένεκα των αμαρτιών μας και να μας δοξάσει στην Βασιλεία Του.
Ο απόστολος Παύλος αναφερόμενος σ’ αυτή την κατά το ανθρώπινο γέννηση του Υιού του Θεού, διδάσκει ότι μ’ αυτή Εκείνος ταπεινώθηκε «συγκαταβάς στην πτωχεία της ανθρωπίνης φύσεως» (Προς Φιλιππησίους β΄, 6-7) για να μας μεταδώσει τα δώρα της ενανθρωπήσεώς Του από τον πλούτο της θεότητός Του.
γ΄. Η τρίτη είναι η προσωπική γέννηση
Από τότε και συνεχώς, ο Υιός του Θεού γεννάται απερινοήτως και αφράστως μέσα στις καρδίες των δικών Του: Αγίων, Οσίων, Μαρτύρων, Αποστόλων, Ομολογητών, Εγκρατευτών, Αναχωρητών, Κηρύκων, Προφητών, Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας, και πάντων των δικαίων των ορθοδόξως φρονούντων και διαγόντων γνωστών και αφανών, ασήμων και διασήμων, χαρίζοντάς τους όλα όσα οικονομικώς πραγματοποιήθηκαν, όπως διακηρύσσει ο απόστολος Παύλος: «Ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί Χριστός» (Προς Γαλάτας β΄, 20).
Γι’ αυτό εμείς ας εορτάσουμε με αγαθή συνείδηση (Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις την Πεντηκοστήν, Α΄, PG 50, 454) την δεύτερη και κατ’ άνθρωπο γέννηση του Υιού του Θεού και Κυρίου μας Ιησού Χριστού: Με ευγνωμοσύνη βοώμεν:
«Δόξα τω φανέντι Θεώ και επί γης οφθέντι και φωτίσαντι τον κόσμον».
Ενταγμένοι στο μυστικό Σώμα της Εκκλησίας βιώνουμε την τρίτη, την πνευματική γέννηση κατά την οποία ο Ιησούς Χριστός γεννάται και ανασταίνεται στις καρδιές των πιστών Του.
Αυτή είναι η δύναμη του μυστηρίου της Χάριτος του Θεού που μεταμορφώνει τον άνθρωπο σε κατά χάριν θεάνθρωπο και κληρονόμο του Θεού, συγκληρονόμο του Ιησού Χριστού.
Χρόνια πολλά και ευλογημένα.
Με εόρτιες πατρικές ευχές.
