Tου Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ
Την περίοδο που προηγείται των εορτών της θείας επιφανείας στην Εκκλησία μας διαξάγεται ο «Ερανος της Αγάπης». Οι πιστοί καλούνται να προσφέρουν την ελεημοσύνη τους για να ανακουφισθούν οι έχοντες ανάγκη αδελφοί μας. Ο «Ερανος της Αγάπης» είναι περισσότερο αναγκαίος στην επικρατούσα οικονομική, κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση που πλήττει όλο και περισσότερους όλο και μεγαλύτερα τμήματα του λαού μας.
Κρίνουμε οικοδομητικό και ενισχυτικό της διακονίας αυτής να επισημάνουμε το τρόπο που βιώνουμε την φιλανθρωπία και δίνουμε την ελεημοσύνη.
1. Το καθήκον της ελεημοσύνης
Οπως διδάσκεται από τον λόγο του Θεού η ελεημοσύνη είναι μία πράξη θρησκευτική και όχι απλή πράξη κοινωνικής αλληλεγγύης και φιλαλληλίας.
Γι’ αυτό η ελεημοσύνη συνδέεται με την λειτουργική ζωή. Η γενναιοδωρία προς τους πτωχούς, αποτελεί μέρος της διεξαγωγής της θείας λατρείας και της ευχαριστιακής συνάξεως των πιστών.
Στη διδασκαλία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού μας η ελεημοσύνη μαζί με την προσευχή και τη νηστεία αποτελούν τους τρεις άξονες της πνευματικής ζωής.
Είναι βέβαιο ότι οι πιστοί για να προσεγγίσουν τον Νυμφίο της Εκκλησίας οφείλουν να βοηθήσουν τον πλησίον τους (Α’ Ιωάννου γ’ 17).
Η τέλεση του μυστηρίου της θείας ευχαριστίας απαιτεί την αδελφική κατανομή των αγαθών (Προς Κορινθίους Α’ ια’ 20 κ. εξής).
Για να δοξάζεται ο Θεός ο πιστός οφείλει να είναι γενναιόδωρος και να σπέρνει με απλοχεριά γιατί «ιλαρόν δότην αγαπά ο Θεός» (Προς Κορινθίους Β’ ζ’ 9).
2. Η αξία της ελεημοσύνης
Στη Σοφιολογική Γραμματεία της Παλαιάς Διαθήκης διατυπώνεται η άποψη ότι η ελεημοσύνη που δίδεται στους πτωχούς αποκτά αξία α’. θεωρείται ως δάνειο προς τον Ιδιο τον Θεό (Παροιμιών ιθ’ 17)και β’. διότι θεωρείται θυσία αινέσεως του Θεού (Σοφία Σειράχ λε’ 2).
Ο Κύριός μας εδίδαξε τους μαθητές Του να δίδουν ελεημοσύνη χωρίς να ελπίζουν ότι θα τους ανταποδοθεί (Ματθαίου στ’ 1-4), νοηματοδότησε την ελεημοσύνη ότι η προσφορά γίνεται στον Ιδιο (Ματθαίου κε’ 31-46) και έθεσε την ελεημοσύνη ως προϋπόθεση να γίνει κάποιος μαθητής Του και να Τον ακολουθήσει χωρίς να λυπάται για την εγκατάλειψη των αγαθών του (Ματθαίου ιθ’ 21).
3. Το καθήκον της ελεημοσύνης δίδει στον ελεήμονα κάποιο δικαίωμα να ελπίζει στην ανταπόδοση από τον Θεό.
«Μακάριος όποιος νοιάζεται τον αδύναμο· θα τον λυτρώσει ο Κύριος στης δυστυχίας τη μέρα. Τον προστατεύει ο Κύριος, του δίνει τη ζωή και θα τον πούν στη γη ευτυχισμένο· κι ούτε θα παραδώσει τη ζωή του στους εχθρούς του. Ο Κύριος τον βοηθά να σηκωθεί απ’ της αρρώστιας του το στρώμα· σ’ όλες τους τις ασθένειες τον ανακουφίζει» (Ψαλμού μα’ (μ’) 2-4).
4. Μορφές της ελεημοσύνης
Οι Προφήτες επεσήμαναν τους τρόπους με τους οποίους ασκείται η ελεημοσύνη. Διεύρυναν το πεδίο ώστε να καλύπτονται πολλές συμπεριφορές που εκφράζουν συμπόνοια, δικαιοσύνη, σεβασμό και παρηγορία προς τους έχοντες ανάγκη συνανθρώπους μας (Ιεζεκιήλ ιη’ 7).
5. Η τιμωρία των ανελεημόνων
Η αδιαφορία για τους φτωχούς συνδυαζόμενη με πολυτελή και σπάταλη διαβίωση καταδικάζεται και επισύρει αυστηρή τιμωρία, όπως αυτή των Σοδόμων (Ιεζεκιήλ ιστ’ 49 και Παροιμιών ιδ’ 21).
6. Στερώντας ο πιστός τον εαυτό του από τα αγαθά του με την ελεημοσύνη αποθηκεύει ένα θησαυρό στον ουρανό σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου: «Πουλήστε τα υπάρχοντά σας και δώστε τα χρήματα στους φτωχούς. Αποκτήστε πορτοφόλια που δεν παλιώνουν, πλούτη μόνιμα στον κόσμο του Θεού, όπου ούτε κλέφτης τα αγγίζει ούτε σκόρος τα καταστρέφει. Γιατί όπου είναι τα πλούτη σας εκεί θα είναι κι η καρδιά σας» (Λουκά ιβ’ 33-34).
«Μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται» (Ματθαίου ε’ 7).
