Της Έλενας Τσακίρη
Για ανιστόρητες και συμπλεγματικές απόψεις κάνει λόγο ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος στην επιστολή που απέστειλε στον πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση, με αφορμή τα όσα υποστήριξε ο υπουργός Παιδείας, Νίκος Φίλης, για τον ρόλο της Εκκλησίας την περίοδο της Κατοχής και της Χούντας. Απόψεις οι οποίες έχουν ήδη προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων στους κόλπους της Ιεραρχίας και έχουν πυροδοτήσει έντονες αντιπαραθέσεις μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, σε μια περίοδο που αναζητούνται επικοινωνιακά ισοδύναμα από τους ασκούντες την εξουσία.
Την επιστολή για τις θέσεις του κ. Φίλη, που προκάλεσαν την οργή του Μανώλη Γλέζου, ο κ. Ιερώνυμος τη συνόδευσε με το βιβλίο «Μνήμες και Μαρτυρίες από το ’40 και την Κατοχή», που εκδόθηκε με πρωτοβουλία της Εκκλησίας. Ο Αρχιεπίσκοπος ζητά από τον πρόεδρο της Βουλής να ενημερωθούν οι βουλευτές «για την έκδοση αυτή, η οποία αποτυπώνει με ακρίβεια όλα όσα τα αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου μας είναι ωφέλιμο να γνωρίζουν, κάνοντας λόγο για ανιστόρητες, συμπλεγματικές και προσβλητικές εντέλει για την ίδια την κοινωνία μας απόψεις, που μάλλον χωρίς συναίσθηση ατυχώς εκφέρονται».
Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Φίλης, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Kontra, διερωτήθηκε: «Πού ήταν η Εκκλησία στη Χούντα; Πού ήταν η Εκκλησία στην Κατοχή; Δεν μπορούμε να προσκυνάμε και να λέμε ότι είναι εκ προοιμίου ιερά. Δεν είναι ιερά, ανθρώπινο είναι η Εκκλησία».
Ζητούν απόσυρση
Τις παραιτήσεις τoυ Νίκου Φίλη και του συμβούλου του Σταύρου Γιαγκάζογλου επιθυμεί η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων, ενώ υπογραμμίζει την ανάγκη για άμεση απόσυρση των νέων Προγραμμάτων Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών, ζητώντας μάλιστα και την παρέμβαση του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα.
Η Ένωση, επίσης, είναι έτοιμη να συντονιστεί με τις αποφάσεις της Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος του Οκτωβρίου 2016, για έναν από κοινού αγώνα υπερασπίσεως των αληθειών της Ορθόδοξης Εκκλησίας από τις παράνομες αντισυνταγματικές, αντιορθόδοξες, αντιπαιδαγωγικές και καταχρηστικές αποφάσεις του υπουργείου Παιδείας.
Τέλος, καλεί τον Ορθόδοξο Χριστιανικό λαό να αφυπνιστεί και να αντιδράσει δυναμικά έναντι όλων αυτών που επιβουλεύονται την Ορθόδοξη πνευματική καλλιέργεια και ανάπτυξη των βαπτισμένων παιδιών του, αντιστεκόμενος έτσι στο σχέδιο της πνευματικής τους γενοκτονίας και της ένταξή τους σε μια μελλοντική εκκοσμικευμένη και ομογενοποιημένη πανθρησκεία.
Ν.Δ. εναντίον ΣΥΡΙΖΑ
Κόντρα ξέσπασε ανάμεσα στη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ με τις αλλαγές στο μάθημα των Θρησκευτικών στο επίκεντρο. Η Ν.Δ. κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι με την αιφνίδια αλλαγή του μαθήματος των Θρησκευτικών, χωρίς καμία συνεννόηση με την Εκκλησία, όταν δεν υπάρχουν καν νέα βιβλία για να το υποστηρίξουν, αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση επιχειρεί συνειδητά να διχάσει και να πολώσει.
Κανένας δεν θα είχε αντίρρηση στην αναμόρφωση του μαθήματος και την παροχή επιπλέον γνώσης σε σχέση με άλλες θρησκείες. Κάτι που έχει επισημάνει και ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης.
Αυτό, όμως, οφείλει να γίνει σε συνεννόηση με την Εκκλησία της Ελλάδος.
Από την πλευρά του, ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει λόγο για μικροκομματικό και αντιπαιδαγωγικό τρόπο με τον οποίο η Ν.Δ. παρεμβαίνει στο θέμα της αλλαγής του μαθήματος των Θρησκευτικών.
Στην κόντρα παρενέβη ο Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος, ο οποίος με επιστολή του στον πρωθυπουργό, κ. Αλέξη Τσίπρα, εκφράζει τη δυσαρέσκεια του Ιερού Κλήρου και του πιστού λαού της Πάτρας σχετικά με τη στάση του υπουργείου Παιδείας έναντι της Εκκλησίας.
Το κλίμα στις τάξεις των απλών κληρικών είναι ιδιαίτερα τεταμένο και σε πολλούς μητροπολίτες φτάνουν αιτήματα για δυναμικές κινητοποιήσεις, ακόμη και με κάθοδο στην Αθήνα.
Την έντονη αντίδρασή του προς την κυβέρνηση εξέφρασε, μεταξύ των άλλων, και ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ. Σε επιστολή του προς τον πρωθυπουργό, που κοινοποιεί και στους υπουργούς Παιδείας και Άμυνας, υποστηρίζει πως με τις αλλαγές στα Θρησκευτικά η Ορθόδοξη Εκκλησία υφίσταται θρησκευτικό ρατσισμό και δυσμενή διάκριση.
Τι προβλέπεται για τα Θρησκευτικά
Μπορεί ένα παιδί στη Γ’ Δημοτικού (σ.σ. στην πρώτη του επαφή με το μάθημα των Θρησκευτικών) να αποστηθίσει τις γιορτές και τα σύμβολα όχι μόνο του Χριστιανισμού, αλλά συνολικά έξι θρησκειών και τριών δογμάτων; Στα νέα Προγράμματα Σπουδών ο εννιάχρονος μαθητής θα διδαχθεί ανάμεσα σε άλλα από τον σταυρό, το γιν γιανγκ και το άνθος του λωτού μέχρι το όνομα του Θεού για τους Μουσουλμάνους και τους Εβραίους. Μια ενδιαφέρουσα παιδαγωγική μέθοδος ξεδιπλώνεται σε πάνω από 50 πολυσέλιδα αρχεία εκπαιδευτικού υλικού που απευθύνονται σε δασκάλους και θεολόγους. Με αναφορές σε ευρείες γνώσεις, από τη Γενετική Βιολογία μέχρι και την… ινδιάνικη προσευχή, ο προβληματισμός για το αν οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ανταποκριθούν με fast track διαδικασίες επιμόρφωσης στις νέες διδασκαλικές μεθόδους και για το αν οι μαθητές μπορούν να αφομοιώσουν τον τεράστιο όγκο πληροφοριών κυριαρχεί.
Στα νέα Προγράμματα Σπουδών ο εννιάχρονος μαθητής θα διδαχθεί ανάμεσα σε άλλα από τον σταυρό, το γιν γιανγκ και το άνθος του λωτού μέχρι το όνομα του Θεού για τους Μουσουλμάνους και τους Εβραίου
Την ίδια ώρα, η Εκκλησία βρίσκεται απέναντι στις προωθούμενες αλλαγές του τρόπου διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών. Η στάση του υπουργείου Παιδείας έχει εξοργίσει τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, ο οποίος χθες, και για πρώτη φορά δημόσια, χαρακτήρισε «απαράδεκτα και επικίνδυνα» τα νέα Προγράμματα Σπουδών για τα Θρησκευτικά, προειδοποιώντας ότι η μεταρρύθμιση Φίλη θα προκαλέσει ρήξη στις σχέσεις της Εκκλησίας με την Πολιτεία.
Το νέο μάθημα
Πλούσιο υλικό από ταινίες και ντοκιμαντέρ, έργα από την περίοδο της Αναγέννησης μέχρι τη μοντέρνα Τέχνη, ακόμα και μέσω σκίτσων και γελοιογραφιών, σύγχρονα τραγούδια από Έλληνες ερμηνευτές, όπως ο Αλκίνοος Ιωαννίδης και η Αμερικανίδα τραγουδίστρια Ριάνα, συγκροτούν το νέο Πρόγραμμα. Συνοδευτικά κείμενα επιστημονικού περιεχομένου, ψαλμοί, αλλά και ποίηση ολοκληρώνουν τον τεράστιο όγκο πληροφοριών που καλούνται όχι μόνο να μελετήσουν, αλλά και να διδάξουν δάσκαλοι και θεολόγοι, χωρίς ακόμα να έχει ξεκινήσει η επιμόρφωση.
Η πρώτη επαφή του μαθητή με τα σύμβολα και τις γιορτές και άλλων θρησκειών, εκτός της Ορθοδοξίας, έχουν ξεσηκώσει την ΠΕΘ, η οποία, αν και είναι ανοικτή στη διδασκαλία στοιχείων και άλλων θρησκειών, κρίνει ότι αυτό θα πρέπει να γίνεται στο Λύκειο και όχι σε μικρότερη ηλικία. Η πολυθρησκειακή αναφορά, την οποία καταλογίζουν στα νέα Προγράμματα, θα «χτυπηθεί» και νομικά, καθώς η Ένωση συζητάει την προσφυγή στη Δικαιοσύνη, αναφέροντας για τις κατευθύνσεις που δίνονται ότι αποτελούν προσηλυτισμό και ανισονομία σε σχέση με τους Ορθόδοξους πολίτες.
Ούτε τα συνοδευτικά κείμενα για τις προσευχές στη Δ’ Δημοτικού βλέπουν με καλό μάτι οι θεολόγοι, με το εκπαιδευτικό υλικό να εμπεριέχει, εκτός από το «Πάτερ Ημών», την προσευχή στον Ισλαμισμό και τον Ιουδαϊσμό μέχρι και… την ινδιάνικη προσευχή!
Η πρώτη επαφή του μαθητή με τα σύμβολα και τις γιορτές και άλλων θρησκειών, εκτός της Ορθοδοξίας, έχουν ξεσηκώσει την ΠΕΘ, η οποία, αν και είναι ανοικτή στη διδασκαλία στοιχείων και άλλων θρησκειών, κρίνει ότι αυτό θα πρέπει να γίνεται στο Λύκειο και όχι σε μικρότερη ηλικία
Όσο για τις μουσικές επιλογές, δεν έχουν ηχήσει θετικά στους θεολόγους, οι οποίοι έλαβαν οδηγίες για «παιχνίδι» εντός της τάξης με συμπλήρωση των στίχων από τα προτεινόμενα τραγούδια. «Ο κ. Φίλης επιχειρηματολογούσε ότι τα Θρησκευτικά είναι η ώρα του παιδιού. Τώρα με τις νέες οδηγίες θα είναι ακόμα χειρότερα», σημειώνει ο πρόεδρος της ΠΕΘ, κ. Κωνσταντίνος Σπαλιώρας.
Επιμόρφωση δύο ημερών
Τα νέα Προγράμματα θέτουν αρκετά ψηλά τον πήχη για τους εκπαιδευτικούς που θα κληθούν να διδάξουν με βάση τις νέες κατευθύνσεις. Ο εύλογος προβληματισμός για το αν θα ανταποκριθούν οι θεολόγοι και οι δάσκαλοι στη νέα πρόκληση δεν φαίνεται να ανησυχεί το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, το οποίο κρίνει ότι με επιμορφωτικά προγράμματα δύο ημερών η προετοιμασία τους θα έχει ολοκληρωθεί.
Τα σχολεία έχουν ήδη ανοίξει, το εκπαιδευτικό υλικό έχει δοθεί, όμως η -απαραίτητη- επιμόρφωση θα ξεκινήσει το νωρίτερο στις αρχές Νοεμβρίου. Τα κοινοτικά κονδύλια δεν έχουν ακόμα εκταμιευθεί και το πρόγραμμα επιμόρφωσης, όταν ξεκινήσει, θα γίνει σε δύο φάσεις. Μια τριήμερη επιμόρφωση σε 70 επιμορφωτές, οι οποίοι, μαζί με τους σχολικούς συμβούλους (που έχουν ήδη λάβει κάποιες κατευθυντήριες γραμμές), θα διοργανώσουν ανά νομό επιμορφωτικά προγράμματα μόλις δύο ημερών για τους εκπαιδευτικούς.
«Απαράδεκτα και επικίνδυνα πράγματα»
«Επειδή διάβασα το πρόγραμμα σπουδών, αυτά τα πράγματα είναι απαράδεκτα και επικίνδυνα. Είναι πράγματα που δεν θα αποδώσουν καρπούς, αλλά θα προκαλέσουν μεγάλη ζημιά στην Παιδεία γενικότερα, στην κοινωνία και ρήξη στις σχέσεις Εκκλησίας-Πολιτείας», δήλωσε με νόημα ο Αρχιεπίσκοπος μετά τη συνάντηση που είχε με την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων.
Και αφού μίλησε για την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας «με θετική άποψη, όχι περιοριζόμενοι από χρονικά όρια 10 ή 5 ημερών, αλλά με περισσότερη άνεση, για να πάρουμε τις σχετικές αποφάσεις», απηύθυνε έκκληση στον πρωθυπουργό «να σταματήσει την προσπάθεια αυτή, να αναβάλει κάθε νέα πρωτοβουλία ενός ή μερικών ανθρώπων και σε μια βάση μεγάλη να συνεργαστούμε σοβαρά επιτέλους, σε έναν τόπο όπου ακούγονται λόγια, λόγια, λόγια και λείπει ο λόγος».
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος Τύπου της Αρχιεπισκοπής, Χάρης Κονιδάρης, επεσήμανε ότι ο Αρχιεπίσκοπος με σύνεση και νηφαλιότητα ζήτησε από τον πρωθυπουργό έναν ειλικρινή, ουσιαστικό και σε βάθος διάλογο, σημειώνοντας ότι «ο τόπος μας και η κοινωνία μας δεν έχουν την πολυτέλεια κρίσεων και συγκρούσεων εξαιτίας κάποιων ακατανόητων, ιδεοληπτικών εμμονών». Απαντώντας στον Αρχιεπίσκοπο, ο υπουργός Παιδείας έκανε λόγο, μεταξύ άλλων, για «ακατανόητη αντιδικία και κινδυνολογία».
Ακατανόητη, ωστόσο, είναι για την πλειονότητα των ιεραρχών η στάση του κ. Φίλη, καθώς, όπως σχολιάζουν, ενώ είχε δεσμευθεί σε έναν ισότιμο διάλογο με την Εκκλησία για το θέμα των Θρησκευτικών, τελικά, όπως αποδείχθηκε, αγνόησε τις θέσεις της. Μάλιστα, εκφράζουν έντονους φόβους ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν θα σταματήσουν εδώ, αλλά θα «αγγίξουν» και άλλες «κόκκινες γραμμές» που έχει θέσει η Εκκλησία, όπως είναι το ζήτημα της προσευχής στα σχολεία και τα ιερά σύμβολα.
