Της Σοφίας Χρήστου
Μια ομάδα νέων, ηλικίας 23-25 ετών, φοιτητών από την Αθήνα, αποφάσισαν να κάνουν λίγο καλύτερη τη ζωή των αστέγων, αλλά και να εξυπηρετήσουν μια ομάδα ανθρώπων που μένουν σε ξενώνα ή σε σπίτι δίχως ηλεκτρικό. Αγόρασαν λοιπόν ένα φορτηγάκι (βαν), το διαμόρφωσαν σαν καθαριστήριο και το κυκλοφορούν στους δρόμους της Αθήνας, προκειμένου να διατηρούν, έστω και υποτυπώδεις, συνθήκες υγιεινής, πλένοντας επιτόπου και δωρεάν τα ρούχα των αστέγων -και όσων άλλων έχουν ανάγκη- και παραδίδοντάς τους αυτά καθαρά!
Το πρωτοποριακό αυτό εγχείρημα για τα ελληνικά δεδομένα, με την ονομασία «Ithaca», αποτελεί ιδέα που εμπνεύστηκε ο φοιτητής στο Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ), Θάνος Σπηλιόπουλος τον Νοέμβριο του 2014. Άμεσα βρήκε συμπαραστάτες δύο φοιτητές φίλους του και σιγά-σιγά η σύλληψη αυτή, καθώς οι προσπάθειες δεν ήταν εύκολες, πήρε σάρκα και οστά.
«Μου είπε για την ιδέα ο Θάνος, ο οποίος είχε κερδίσει σε διαγωνισμό του Ιδρύματος Angelopoulos CGIU Fellowship 10.000 ευρώ και υποτροφία στο Μαϊάμι, και με ρώτησε αν θέλω να συμμετάσχω στην ομάδα. Το βρήκα πολύ ενδιαφέρον να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες υγιεινής των αστέγων, γιατί το φαγητό μοιράζεται σε συσσίτια του δήμου, της Εκκλησίας και άλλων δομών, προμηθεύονται ρούχα από μη κυβερνητικές οργανώσεις και μέσω εθελοντικών δράσεων, αλλά κανείς δεν είχε σκεφτεί ότι είναι πολύ σημαντικό γι’ αυτούς τους ανθρώπους το πλύσιμο των ρούχων τους. Απάντησα θετικά και αμέσως εντάχθηκε στην ομάδα και η Ανδήλη Ραχούτη, φοιτήτρια Design», λέει στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας» ο τελειόφοιτος χημικός μηχανικός του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και μέλος της ομάδας με την ονομασία «Ithaca» Φάνης Τσόνας. Όπως προσθέτει, «τον Φλεβάρη του 2015 έγινε η σύσταση της ομάδας και ανάλογα με το εύρος των σπουδών μας χωρίσαμε αρμοδιότητες και τμήματα. Το τεχνικό κομμάτι το ανέλαβα εγώ, το διοικητικό ο Θάνος και τα γραφικά, logo, παρουσιάσεις κ.λπ. η Ανδήλη».
Αφού δούλεψαν πολύ και μετά από συμμετοχή τους σε άλλους δύο διαγωνισμούς, όπου κέρδισαν άλλες 18.000 ευρώ, αποφάσισαν, έναν χρόνο αργότερα, να δημιουργήσουν μια Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία (ΑΜΚΕ) και να αποκτήσουν το βαν, το οποίο θα μετέτρεπαν σε κινητό πλυντήριο ρούχων. «Το πρόζεκτ το δουλεύαμε γύρω στους τρεις μήνες. Μεταξύ άλλων, συλλέξαμε πληροφορίες για τους αστέγους, όσους μένουν σε ξενώνες κ.λπ. από την Εκκλησία, δήμους και ΜΚΟ. Με βάση τις τότε μετρήσεις, ήταν 17.700! Τον Ιούνιο του 2015 συστήσαμε την εταιρεία, αγοράσαμε και το βαν, το οποίο έπρεπε να μετατρέψουμε σε πλυντήριο, μια κατασκευή πολύπλοκη (ηλεκτρολογικά, ρεύμα και μηχανήματα). Η συνέχεια, επίσης, δεν ήταν εύκολη. Έπρεπε να βρούμε χορηγίες, να πάρουμε τις απαραίτητες άδειες κ.λπ.», αναφέρει το μέλος της ομάδας.
Μετά από αρκετά γραφειοκρατικά ζητήματα και τη δωρεά δύο πλυντηρίων και δύο στεγνωτηρίων από την LG, που τροφοδοτούνται με ρεύμα από μια ηλεκτρική γεννήτρια και με νερό από τον δήμο, το φορτηγάκι του «Ithaca Laundry» βγήκε στον δρόμο.
Δυο φορές την εβδομάδα
Το βαν, που έχει πλέον μετατραπεί σε μια κινητή μονάδα καθαρισμού ρούχων για αστέγους, γύρισε για πρώτη φορά από πεζοδρόμιο σε πεζοδρόμιο για να χαρίσει καταρχήν ένα χαμόγελο στους αστέγους την 1η Απριλίου 2016. Αρχικά, για δύο φορές την εβδομάδα και συγκεκριμένες ώρες, με σκοπό να καλύπτει κάθε φορά ένα προκαθορισμένο σημείο, όπου υπάρχουν άστεγοι.
«Το βαν βγαίνει στους δρόμους της Αθήνας δύο φορές την εβδομάδα από περίπου έξι ώρες. Υπάρχει σταθερό πρόγραμμα, ώστε να γνωρίζουν όλοι ποιες μέρες και ποιες ώρες θα περνάει. Τώρα λειτουργούμε απέναντι από τη Βαρβάκειο, στον χώρο του “ΣυνΑθηνά”, τις Τρίτες (22.00-02.00) και τις Τετάρτες (20.30-23.30). Κάθε Τρίτη τους προσφέρουμε και φαγητό και νερό, τα οποία μας δίνει δωρεάν φούρνος. Κάθε Τετάρτη τους παρέχουμε ολοκληρωμένη φροντίδα. Σε συνεργασία με άλλες ομάδες -είναι σημαντικό να αλληλοϋποστηριζόμαστε-, παρέχουμε ολοκληρωμένη φροντίδα, συμβουλευτική υποστήριξη, υπάρχει κουρέας, αλλά και διασκέδαση με μουσική από συγκροτήματα κ.ά.», σημειώνει.
Το βαν βγαίνει στους δρόμους της Αθήνας δύο φορές την εβδομάδα από περίπου έξι ώρες. Υπάρχει σταθερό πρόγραμμα, ώστε να γνωρίζουν όλοι ποιες μέρες και ποιες ώρες θα περνάει. Τώρα λειτουργούμε απέναντι από τη Βαρβάκειο, στον χώρο του “ΣυνΑθηνά”, τις Τρίτες (22.00-02.00) και τις Τετάρτες (20.30-23.30)
Οι εθελοντές αυξάνονται
Πέρα όμως από τους τρεις φοιτητές, αρκετοί που έμαθαν για τη φιλόδοξη αυτή προσπάθεια εμφανίστηκαν πρόθυμοι να βοηθήσουν εθελοντικά από όποιο πόστο τους ζητηθεί.
«Στην ομάδα μας για τη λειτουργία του πλυντηρίου προστέθηκαν άλλα δύο άτομα, η Μαριλού Στεφάνου, κοινωνιολόγος, η οποία έχει εμπειρία και γνωρίζει καλά τον τρόπο να προσελκύσουμε κατάλληλα τους αστέγους κ.λπ., και ο Κωνσταντίνος Σπηλιωτόπουλος, τελειόφοιτος στη Σχολή Ναυπηγών Μηχανικών του ΕΜΠ. Συνολικά έχουμε 15 εγγεγραμμένους και 40 επίσης έχουν συμπληρώσει αίτηση στην πλατφόρμα μας και περιμένουν να ενσωματωθούν. Όλοι περνούν από εκπαίδευση. Έχουμε φτιάξει και έναν λογαριασμό στο Facebook, για να γνωστοποιήσουμε την ενέργεια και στον υπόλοιπο κόσμο και στους εθελοντές».
Από στόμα σε στόμα
Η πληροφόρηση για το βαν που πλένει τα ρούχα και τις κουβέρτες των ανθρώπων που κοιμούνται στον δρόμο γίνεται κυρίως διά ζώσης. «Στην αρχή εντοπίζαμε αστέγους σε διάφορα σημεία του κέντρου της Αθήνας, τους πλησιάζαμε και τους ενημερώναμε γι’ αυτό που κάνουμε. Πάντα θέλει προσοχή. Κάποιοι ήταν διστακτικοί, άλλοι μοναχικοί και κάποιοι απρόθυμοι. Πλέον εξυπηρετούμε γύρω στα 30 άτομα εβδομαδιαία. Προτείνουμε σε αυτούς που έρχονται να επικοινωνούν τη δράση αυτή και σε άλλους. Όποιος χρειάζεται βοήθεια να μη διστάσει να έρθει. Είναι καλοδεχούμενος!», τονίζει ο Φάνης.
Επόμενος σταθμός είναι ο Πειραιάς. Οι προσδοκίες της ομάδας είναι να επεκταθεί και μακροπρόθεσμος στόχος της να μπορέσουν οι ίδιοι οι άστεγοι να νιώσουν χρήσιμοι και να ενταχθούν στην κοινωνία.
«Μακάρι να μη μείνουμε στάσιμοι και το πρόγραμμα να πετύχει. Μακάρι να πάρουμε άλλο ένα βαν και για άλλους δήμους αλλά και εκτός Αττικής. Επίσης, ύστερα από κάποιο διάστημα, οι ίδιοι οι άστεγοι μακάρι να συνεχίσουν την προσπάθειά μας και να γίνουν και οι ίδιοι εθελοντές. Έτσι θα αποκτήσουν και πάλι ζωή», υποστηρίζει ο Φάνης, προσθέτοντας, ωστόσο ότι θα ήταν ευχής έργον «να μην υπήρχε η ανάγκη του βαν».
Το πρότζεκτ της «Ithaca» βοηθάει και τους ίδιους τους εθελοντές. «Βλέπουμε πράγματα στην πράξη, αλλά επίσης διευρύνουμε τις γνώσεις μας πέρα από το αντικείμενό μας», λένε.
Ιστορίες
Οι άστεγοι, που μεταξύ άλλων έχουν άμεση ανάγκη να είναι καθαροί, ψάχνουν για επικοινωνία. Όπως χαρακτηριστικά λέει ένας εκ των φοιτητών, «σε πλησιάζουν και θέλουν να σου μιλήσουν, να σου πουν την ιστορία τους. Νιώθουν μεγάλη μοναξιά και το έχουν ανάγκη». «Εμείς θέλουμε να κτιστεί μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί τους», μας τονίζει.
Πώς νιώθει όμως o ίδιος που βάζει το δικό του λιθαράκι στη βελτίωση της καθημερινότητας εκατοντάδων αστέγων; «Όλο αυτό που κάνουμε με γεμίζει. Μαθαίνεις… Σου αφήνει ένα καλό συναίσθημα, αν και το ιδανικό είναι να μη χρειάζεται».
Στόχος
Στόχος της ομάδας; «Θέλουμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους αυτούς να ξαναβρούν την αξιοπρέπειά τους και να τους φέρουμε ένα βήμα πιο κοντά στη δική τους Ιθάκη, όποια κι αν είναι αυτή», λέει χαρακτηριστικά ο Φάνης.
Γίνε εθελοντής
Εάν έχετε διάθεση και χρόνο για ένα πρότζεκτ που το όνομά του δηλώνει την επιθυμία των ιδρυτών του να βοηθήσουν τους αστέγους να ξαναβρούν την Ιθάκη τους δηλώστε εθελοντές στην ιστοσελίδα www.ithacalaundry.gr.
Να σημειωθεί ότι αντίστοιχες δράσεις κινητών μονάδων καθαρισμού ρούχων υπάρχουν μόνο στην Αυστραλία και στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ.
