Το διδακτικό έργο του Κυρίου μας
«…και έδωκά σε εις διαθήκην γένους, εις φως εθνών»
(Ησαΐου μβ´ 6).
Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βύρωνος, Καισαριανής και Υμηττού κ. Δανιήλ
Η Αγία Γραφή αναφέρεται εκτεταμένα στον ‘Ιησού Χριστό ως τον κατ’ εξοχήν Προφήτη και Διδάσκαλο. Στο πρόσωπο του Κυρίου φανερώνεται το προφητικό και διδακτικό αξίωμά Του και αποκαλύπτεται το έργο Του ως Προφήτης και Διδάσκαλος στο σχέδιο της σωτηρίας του ανθρώπου.
α´. Ο Θεός υπόσχεται στον Μωυσή ότι όταν θα λείψει αυτός, θα αναστήσει, θα παρουσιάσει, θα δώσει έναν άλλο Προφήτη για να καθοδηγεί τον λαό Του. Αυτός είναι ο ‘Ιησούς Χριστός· «Γι’ αυτό θα αναδείξω σ’ αυτούς μέσα από τους αδελφούς τους ένα Προφήτη, όπως είσαι συ, και θα δώσω τους λόγους μου στο στόμα του και θα τους διδάξει ό,τι ακριβώς θα του παραγγείλω» (Δευτερονομίου ιη´ 18).
β´. Ο προφήτης Ησαΐας αναφέρεται στο πρόσωπο και το έργο του Μεσσίου, το έργο του Οποίου θα είναι, εκτός των άλλων, να ευαγγελισθεί τους ανθρώπους, να κηρύξει στους ανθρώπους την σωτηρία. «Πνεύμα Κυρίου μένει και επαναπαύεται σε μένα, διότι ο Κύριος με έχρισε· με έχει αποστείλει να κηρύξω το χαρμόσυνο άγγελμα της σωτηρίας στους πνευματικά πτωχούς, να ιατρεύσω εκείνους των οποίων η καρδιά είναι συντριμμένη από το βάρος της αμαρτίας, να κηρύξω άφεσι και ελευθερία στους αιχμαλώτους των παθών και ανάβλεψι σ’ αυτούς που πάσχουν από πνευματική τύφλωσι» (Ησαΐου ξα´ 1, βλ. και Λουκά δ´ 18-19).
γ´. Ο Θεός αναφέρεται στον Μεσσία και τον παρουσιάζει στους ανθρώπους λέγοντας· «Ιδού έδωκα αυτόν, στον οποίο πραγματοποιήθηκαν οι ιερές προς τον Δαβίδ υποσχέσεις μου, μάρτυρα της αλήθειας μεταξύ των εθνών, άρχοντα που δίνει εντολές και προσταγές στα έθνη» (Ησαΐου νε´ 4).
δ´. Επίσης ο Θεός απευθύνεται και στον ίδιο τον Μεσσία λέγοντας·
«Εγώ Κύριος ο Θεός σε εκάλεσα για την δικαιοσύνη και θα σε κρατήσω από την χείρα σου και θα σε ενισχύσω και σε έδωσα για να είσαι μεσίτης διαθήκης του γένους των ανθρώπων και φως των εθνών.» (Ησαΐου μβ´ 6).
Στην Καινή Διαθήκη ο Σωτήρας παρουσιάζεται:
α´. Ως Προφήτης και Διδάσκαλος απεσταλμένος να ευαγγελισθεί πανταχού την βασιλεία του Θεού· Ο Ίδιος ο Κύριος καθορίζει το έργο Του ως εξής· Σύμφωνα με το προκαθορισμένο σχέδιο του Πατέρα μου πρέπει και σε άλλες πόλεις να κηρύξω το χαρμόσυνο μήνυμα, ότι σε λίγο ο Θεός θεμελιώνει και επάνω στην γη την βασιλεία του· διότι γι’ αυτό ακριβώς έχω αποσταλεί από τον Πατέρα μου, για να κηρύξω όχι μόνο στους κατοίκους της Καπερναούμ, αλλά σε όλους τους Ισραηλίτες» (βλ. Λουκά δ´ 43).
β´. Στην επί του όρους ομιλία Του εμφανίζεται ως αυθεντικός και απόλυτος ερμηνευτής και συμπληρωτής του θείου Νόμου ο οποίος δόθηκε στον Μωυσή πάνω στο όρος Σινά. Αντιπαραβάλλει τον Εαυτό Του προς τον Μωυσή και τους Προφήτες, των οποίων την νομοθεσία συμπληρώνει με θείο κύρος (Ματθ. ε’ 17).
γ´. Κατά την γνώμη του ‘Ιουδαϊκού λαού είναι Διδάσκαλος και Προφήτης. ‘Ιδού οι μαρτυρίες· Όταν ο Κύριος ρώτησε τους Μαθητές Του στην Καισάρεια της Φιλίππου, ποια γνώμη είχαν οι άνθρωποι γι’ Αυτόν, εκείνοι του απάντησαν· «Αυτοί δε είπαν· Άλλοι μεν λένε, ότι είσαι ο Ιωάννης ο βαπτιστής, άλλοι δε ότι είσαι ο Ηλίας, άλλοι δε ο Ιερεμίας ή ένας από τους παλαιούς προφήτες, που αναστήθηκε εκ νεκρών» (Ματθαίου ις´ 14). Ο ευαγγελιστής Ματθαίος αναφέρει τι πίστευαν οι πολλοί άνθρωποι της εποχής Του για τον Ιησού Χριστό· «Οι δε όχλοι έλεγον· ούτός εστιν Ιησούς ο προφήτης ο από Ναζαρέτ της Γαλιλαίας» (Ματθαίου κα´ 11 και ‘Ιωάννου ς´ 14 και Ιωάννου ζ´ 40). Ακόμη και σύγχρονοι του Κυρίου θεολόγοι τον αποκαλούν Ραββί, δηλαδή Διδάσκαλο (Ματθ. κβ´ 36).
Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης αναφέρει ότι και ο Νικόδημος, ο άρχων των Ιουδαίων, εδέχετο τον Ιησούν Χριστόν ως διδάσκαλον. «Διδάσκαλε, και εγώ και μερικοί άλλοι συνάδελφοί μου ξέρουμε, ότι ήλθες από τον Θεό απεσταλμένος και φωτισμένος διδάσκαλος. Το καταλαβαίνουμε δε αυτό, γιατί κανείς δεν μπορεί να κάνει τα θαύματα, που κάνεις εσύ, εάν δεν είναι ο Θεός μαζί του. Δίδαξέ μας λοιπόν περί του πως θα απολαύσουμε και εμείς τα αγαθά της βασιλείας (βλ. Ιωάννου γ´ 2).
δ´. Κατά την γνώμη των Μαθητών Του ήταν ο κατ’ εξοχήν Διδάσκαλος, ο Ραββί και ο Ιησούς το αποδεχόταν. Είπε· «Σείς με φωνάζετε· ο Διδάσκαλος και ο Κύριος. Και καλώς λέγετε. Διότι είμαι και ο Διδάσκαλος και ο Κύριος» (Ιωάννου ιγ´ 13).
Ο Κύριος είναι Προφήτης και με την άλλη έννοια του όρου.
Ο Κύριος, ως παντογνώστης, προέλεγε τα μέλλοντα να συμβούν ή αποκάλυπτε ό,τι αγνοούσαν οι μαθητές Του. ‘Ο τρόπος κλήσεως του αποστόλου Ναθαναήλ στο αποστολικό έργο, επιβεβαιώνει αυτά ακριβώς, όπως τα αναφέρει ο ευαγγελιστής Ιωάννης· Είδε ο Ιησούς τον Ναθαναήλ να έρχεται προς αυτόν και λέει γι’ αυτόν· Να ένας γνήσιος και πραγματικός Ισραηλίτης, στον οποίο δεν υπάρχει δόλος μέσα του. Του λέει ο Ναθαναήλ, από που με ξέρεις; Και ο Κύριος του απάντησε και του είπε· Προτού να σε φωνάξει ο Φίλιππος, όταν ήσουν κάτω από την συκιά, εγώ σε είδα. Αποκρίθηκε τότε ο Ναθαναήλ και του είπε· Διδάσκαλε, πράγματι συ είσαι ο Υιός του Θεού, συ είσαι ο βασιλέας του ‘Ισραήλ (Ιωάννου α´ 48-50).
Στον διάλογο με την Σαμαρείτιδα ο Κύριος φανερώνει την ζωή της (Ιωάννου δ´ 17-18). Ο ευαγγελιστής Ιωάννης μας διασώζει μία σημαντική πληροφορία από την ζωή του Κυρίου μας, μάλιστα μετά την επίσκεψί Του στον Ναό και την εκδίωξι των εμπόρων· ότι ο Ίδιος δεν εμπιστευόταν τους ανθρώπους επειδή εγνώριζε καλώς τι επίστευαν οι άνθρωποι μέσα τους γι’ Αυτόν. Όταν δε ήταν στα Ιεροσόλυμα κατά την εορτή του Πάσχα, πολλοί πίστεψαν σ’ Αυτόν, βλέποντες τα θαύματα τα οποία έκανε. Ο Ιησούς όμως δεν τους εμπιστευόταν διότι τους γνώριζε όλους καλά. Δεν χρειαζόταν να τον πληροφορήσει κανείς για έναν άνθρωπο, γιατί Αυτός ήξερε καλά τι έχει καθένας μέσα του (Ιωάννου β´ 23-25). Στην Καπερναούμ, στο θαύμα της θεραπείας του παραλυτικού, ο Κύριος γνωρίζει τους κακούς διαλογισμούς των Ιουδαίων για το πρόσωπό Του και την αποστολή Του (Μάρκου β´ 5-9). Και στον Μυστικό Δείπνο, την ώρα που ο Κύριος αποχαιρετά τους μαθητές Του, ενεργεί με αυτή την θεία δύναμι και εξουσία (Ιωάννου ιστ´ 18-19). Ως Προφήτης καθοδήγησε τους δύο μαθητές Του πως θα εύρουν την όνο και τον πώλο κατά το Ματθαίου κα´ 1-3 και πως θα ετοιμάσουν το Πάσχα, κατά το Ματθαίου κστ´ 17-19, Μάρκου ιδ´ 12-16.
Ως Προφήτης ο Κύριος προείπε τα του Πάθους Του, του θανάτου και της αναστάσεώς Του και της Δευτέρας πάλι εμφανίσεως και παρουσίας Του. Και όταν ανέβαινε στα Ιεροσόλυμα ο Ιησούς πήρε ιδιαιτέρως τους δώδεκα μαθητές Του στον δρόμο και τους είπε· Ιδού αναβαίνουμε στα Ιεροσόλυμα και ο Υιός του ανθρώπου θα παραδοθεί στους αρχιερείς και τους γραμματείς και θα τον καταδικάσουν σε θάνατο, και θα τον παραδώσουν στους εθνικούς για να τον περιπαίξουν και να τον μαστιγώσουν και να τον σταυρώσουν· όμως την τρίτη ημέρα αυτός θα αναστηθεί. (βλ. Ματθαίου κ´ 17-19, σχετικά Ματθαίου 22-23, Μάρκου ι´ 32, Λουκά ιη´ 31, Ιωάννου ια´ 7-16).
Στα κεφάλαια κδ´ και κε´ του κατά Ματθαίον ευαγγελίου ο Κύριος προφήτευσε την καταστροφή του Ναού της Ιερουσαλήμ, την ερήμωσι της Ιουδαίας, το τέλος του κόσμου, την Δευτέρα Παρουσία, την καθολική ανάστασι, την μέλλουσα κρίσι και την αιώνιο ζωή.
