Η λαϊκή ευσέβεια των κατοίκων της Αττικής, εκφράζεται και με το χτίσιμο εξωκλησιών. Κάποια τα έκτισαν εργαζόμενοι στα λατομεία μαρμάρων του Πεντελικού, στην Δυτική Αττική και τα Μεσόγεια Αρβανίτες ημινομάδες κτηνοτρόφοι & γεωργοί έκτισαν αρκετά, μερικά είναι οικογενειακά και παλαιότερα μέχρι την δεκαετία του ΄80 όταν εόρταζε ο Άγιος του εξωκλησιού γινόταν μεγάλο πανηγύρι.
Τα περισσότερα από αυτά τα εξωκλήσια, συντηρούνται και «λειτουργούνται» μέχρι σήμερα.
Του Αγίου Ευαγγελιστού Λουκά και του Αγίου Νικήτα – προστάτου των Εφέδρων Αξιωματικών, βρίσκονται στην βόρεια πλαγιά του Πεντελικού όρους πάνω από τον Διόνυσο, κοντά στο «Ανοιχτό μουσείο παραδοσιακής λατομικής τέχνης» μέσα σε οργιώδη βλάστηση.
Στον «Ευαγγελιστή Λουκά» ιερουργούσε ο μακαριστός Γέροντας Σίμων Αρβανίτης και συχνότερα ο μακαριστός Αρχιμανδρίτης π. Μάρκος Μανώλης όταν ήταν εφημέριος στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Διονύσου, όπου και ο τάφος του.
Το τοπίο είναι μαγευτικό μετά από χιονόπτωση σε αυτά τα εξωκλήσια του Πεντελικού!
Σε ένα περιφραγμένο, περιποιημένο και προσβάσιμο με αυτοκίνητο χώρο, στο οροπέδιο στην θέση «Μελετάκι» του Δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας Αττικής, βρίσκεται το εξωκλήσι του Οσίου Μελετίου του εν Κιθαιρώνι ασκήσαντος.
Πάντα φρεσκοασπρισμένο «λειτουργείται» περισσότερο τους καλοκαιρινούς μήνες και κάθε χρόνο την 1η Σεπτεμβρίου, πλήθος πιστών προσέρχονται από τις γύρω περιοχές για να τιμήσουν τον Όσιο.
Έξω από την περίφραξη, υπάρχει μεταλλική δεξαμενή, για τις ανάγκες πυρασφάλειας της περιοχής, και κατά την αντιπυρική περίοδο (1η Μαΐου – 31η Οκτωβρίου) με φροντίδα της Περιφέρειας Αττικής γίνεται η πλήρωσή της με νερό.
Δίπλα από τον δρόμο, σε στροφή πριν από την Οινόη Αττικής με κατεύθυνση προς Θήβα, βρίσκεται το εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, με κεραμίδια και εμφανή πέτρινη τοιχοποιία, εναρμονισμένο στο φυσικό περιβάλλον.
Οι «παλαιοί Μανδραίοι» κτηνοτρόφοι & ζωέμποροι κάτοικοι του σημερινού Δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας, είχαν «κονάκια» (πρόχειρες κατοικίες) γύρω από τον Άϊ Γιώργη και στην εορτή του, όπου συμπίπτει με την εαρινή μετακίνηση των κτηνοτρόφων στα ορεινά βοσκοτόπια ( όρος Γκιώνα ) γινόταν μεγάλο πανηγύρι.
Κείμενο – Φωτογραφίες : Σπύρος Θεοδ. Κουτσοχρήστος
