Του Μητροπολίτη Καισαριανής κ.Δανιήλ
Ὁ Κύριός μας ᾿Ιησοῦς Χριστός ποὺ «μᾶς καθάρισε ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες μας» (Πρός Ἑβραίους α΄, 3) εἶναι ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιασμοῦ μας, ἀφοῦ μᾶς μεταδίδει τὸν ἁγιασμό Του σύμφωνα μὲ τὸν ἀποστολικὸ λόγο «῍Αν εἶναι ἀφιερωμένο στὸν Θεὸ τὸ προζύμι, τότε εἶναι καὶ τὸ ζυμάρι· καὶ ἂν ἀνήκει στὸν Θεὸ ἡ ρίζα, τότε τοῦ ἀνήκουν καὶ τὰ κλαδιά» (Πρός Ρωμαίους ια΄, 16).
Ἅγιος εἶναι ᾿Εκεῖνος ποὺ εἶναι ἡ ρίζα τῆς ζωῆς, καὶ ὅπως ἡ ρίζα μεταφέρει τὴ ζωὴ στὰ κλαδιὰ ἔτσι καὶ ὁ Κύριός μας ᾿Ιησοῦς Χριστὸς μεταφέρει τὸν ἁγιασμό Του σὲ ὅσους εἶναι συνδεδεμένοι μαζί Του, κατὰ τὸν λόγο Του· «᾿Εγὼ εἶμαι τὸ ἀληθινὸ κλῆμα, καὶ ὁ πατέρας μου εἶναι ὁ ἀμπελουργός. Κάθε κληματόβεργα ἐπάνω μου ποὺ δὲν κάνει καρπὸ τὴν κόβει· καὶ κάθε κληματόβεργα ποὺ κάνει καρπὸ τὴν κλαδεύει, γιὰ νὰ καρποφορήσει περισσότερο. ᾿Εσεῖς εἶστε κιόλας κλαδεμένοι καὶ καθαροὶ ἐξαιτίας ὅσων σᾶς δίδαξα. Μείνετε ἑνωμένοι μαζί μου· γιὰ νὰ εἶμαι κι ἐγὼ ἑνωμένος μαζί σας. ῞Οπως ἡ κληματόβεργα δὲν μπορεῖ νὰ καρποφορήσει ἀπὸ μόνη της, ἂν δὲν εἶναι ἑνωμένη μὲ τὸ κλῆμα, τὸ ἴδιο κι ἐσεῖς ἂν δὲ μείνετε ἑνωμένοι μαζί μου. ᾿Εγὼ εἶμαι τὸ κλῆμα, ἐσεῖς οἱ κληματόβεργες. ᾿Εκεῖνος ποὺ μένει ἑνωμένος μαζί μου κι ἐγὼ μαζί του, αὐτὸς κάνει ἄφθονο καρπό, γιατὶ χωρὶς ἐμένα δὲν μπορεῖτε τίποτε νὰ κάνετε. ῍Αν κάποιος δὲν μένει ἑνωμένος μαζί μου, θὰ τὸν πετάξουν ἔξω σὰν τὴν κληματόβεργα, καὶ θὰ ξεραθεῖ. Τὶς βέργες αὐτὲς τὶς μαζεύουν, τὶς ρίχνουν στὴ φωτιά, καὶ καίγονται. ῍Αν μείνετε ἑνωμένοι μαζί μου καὶ ἂν τὰ λόγια μου μείνουν ζωντανὰ μέσα σας, ὅ,τι θελήσετε ζητῆστε το καὶ θὰ σᾶς δοθεῖ. Μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο φανερώνεται ἡ δόξα τοῦ Πατέρα μου· ῞Οταν ἐσεῖς κάνετε ἄφθονο καρπὸ κι ἀποδειχθεῖτε ἔτσι μαθητές μου» (Ἰωάννου ιε΄, 1-8).
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἐπαναλαμβάνει αὐτὴ τὴ διδασκαλία μὲ ἄλλες ζωηρὲς εἰκόνες. Στὸν σύνδεσμο αὐτὸ τῶν πιστῶν μὲ τὸν Κύριο, ποὺ εἶναι ἡ κεφαλὴ τῆς ᾿Εκκλησίας, ἀναφέρονται καὶ οἱ ἀποστολικοὶ λόγοι· «῞Ολοι ἔχουν τὸν ἴδιο πατέρα. Καὶ αὐτὸς ποὺ ἐξαγνίζει καὶ αὐτοὶ ποὺ ἐξαγνίζονται» (Πρός Ἑβραίους β΄, 11 καί Πρός Κορινθίους Α΄, ιβ΄, 27, Πρός Κορινθίους ε΄, 6).
α´. ῾Η ἔννοια τοῦ ὅρου «ἅγιος»
«Ἅγιος» εἶναι κάποιος ἄνθρωπος καὶ ἕνα ἀντικείμενο καθαρό, δηλαδὴ ποὺ δὲν ἔχει μολυνθεῖ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν Κύριο. Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη βλέπουμε πρόσωπα, ζῶα καὶ πράγματα νὰ ξεχωρίζουν ἀπὸ τὸν κοινὸ βίο καὶ τὴν κοινὴ χρήση, γιὰ νὰ ἀφιερωθοῦν ἀποκλειστικὰ στὸν Κύριο καὶ Θεό· π.χ.
Τὸ Σάββατο, ὡς ἡμέρα εἶναι ἀφιερωμένη στὸν Κύριο, εἶναι «ἅγιον», ὅπως τὸ ἀποκαλεῖ ὁ ῎Εσδρας στὴν ἐξομολόγησή Του πρὸς τὸν Κύριο, γιὰ τὸν ᾿Ισραηλιτικὸ λαό, «τοὺς ἔκανες ἐπίσης γνωστὴ καὶ ἁγία τὴν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου» (Νεεμίου θ, 14 καί ι΄, 31).
Ἡ «Σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου» καὶ τὸ «Θυσιαστήριον» τοῦ Ναοῦ τῶν ῾Ιεροσολύμων, ἀφοῦ χρησιμοποιοῦνταν ἀποκλειστικὰ γιὰ τὸν Κύριο, ἦταν «ἅγια». «Θὰ ἀναδείξω δὲ ἱερὰ καὶ ἁγία τὴν Σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου, καθὼς ἐπίσης θὰ κάνω ἅγιο καὶ ἱερὸ τὸ θυσιαστήριο» (Ἐξόδου κθ΄, 44) ὑπόσχεται ὁ Θεὸς στὸν Μωυσῆ.
«Ἅγιοι» εἶναι ὅλοι ἐκεῖνοι ποὺ ἁγιάσθηκαν (καθαρίσθηκαν ἀπὸ τὴν ἁμαρτία) κατὰ τὸν λόγο τοῦ Κυρίου μας «ἁγίασέ τους μὲ τὴν ἀλήθειά σου. ῾Ο λόγος ὁ δικός σου εἶναι ἀλήθεια» (Ἰωάννου ιζ΄, 17).
«῞Αγιοι» εἶναι ὅλοι, ὅσοι ὑπάκουσαν στὴν ἐντολή «φύγετε ἀπὸ αὐτοὺς καὶ χωριστῆτε, λέει ὁ Κύριος, καὶ ἀκάθαρτον μὴν ἀγγίζετε, καὶ ἐγὼ θὰ σᾶς δεχτῶ» (Πρός Κορινθίους Β΄, στ΄, 17). Αὐτοὺς τοὺς «ἁγίους» περιγράφει ὁ εὐαγγελιστὴς ᾿Ιωάννης στὴν ᾿Αποκάλυψη ιδ´ 1-5.
β´. Τὸ ἅγιο σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο
«Πρέπει νὰ εἶστε ἅγιοι, διότι εἶμαι ἅγιος ᾿Εγώ, ὁ Κύριός σας»(Λευϊτικό ια΄, 45). Ἡ ῾Αγία Γραφὴ μᾶς ἀποκαλύπτει τὸν χαρακτήρα τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ «αὐτές (οἱ ἐντολές) εἶναι ποὺ μαρτυροῦν γι᾿ Αὐτόν» (Πρβλ. Ἰωάννου ε΄, 39). Μᾶς διδάσκει, ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ᾿Αγάπη καὶ ῞Αγιος. «Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστίν» (Ἰωάννου Α΄, δ΄, 8) θεολογεῖ ὁ Εὐαγγελιστὴς ᾿Ιωάννης. ῾Η ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐκδηλώθηκε μὲ ἕνα συγκεκριμένο τρόπο, μὲ τὸ μυστήριο τῆς λυτρώσεώς μας, ὅπως μαρτυροῦν οἱ λόγοι τῆς θεοπνεύστου Γραφῆς. «῾Ο ῎Ιδιος ὁ Κύριος τοὺς ἔσωσε, διότι τοὺς ἀγαπᾶ καὶ τοὺς λυπᾶται· Αὐτὸς τοὺς ἐλευθέρωσε καὶ τοὺς ἔλαβε στὴν ἄγκαλιά Του καὶ τοὺς ὕψωσε ὅλες τὶς ἡμέρες τῆς ζωῆς τους» (Ἡσαΐου ξγ΄, 9).
Ὁ Θεὸς πού εἶναι ἀγάπη «κάθεται στὸν ἅγιο θρόνο του» (Ψαλμοῦ μστ΄, (μζ)΄ 46, 9). Στὸν οἶκο Του «ποὺ εἶναι τόπος ἅγιος καὶ ἱερός, ἅγιοι μόνον πρέπει νὰ εἰσέρχονται» (Ψαλμοῦ 92 (93), 5), ἐφ᾿ ὅσον «ἁγιότητα καὶ μεγαλοπρέπεια ἀπαστράπτουν στὸν ἱερὸ θρόνο του στὸν οὐρανό» (Ψαλμοῦ 95 (96), 6). Τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου ἦταν, νὰ γίνει μέτοχος τοῦ ἁγίου χαρακτῆρος Του ὁ ἄνθρωπος ποὺ πλάσθηκε «κατ᾿ εἰκόνα καὶ καθ᾿ ὁμοίωσίν» (Γενέσεως α΄, 26) Του. ῾Η πρόσκλησή Του πρὸς κάθε ἄνθρωπο στὸ παρελθόν, στὸ παρὸν καὶ στὸ μέλλον παραμένει ἡ ἴδια. «Πρέπει νὰ εἶστε ἅγιοι, διότι εἶμαι ἅγιος ᾿Εγώ, ὁ Κύριός σας» (Λευϊτικοῦ ια΄, 45). ῾Η νομοδοσία στὸ ὄρος Σινᾶ καὶ ἡ ἐπὶ τοῦ ῎Ορους ὁμιλία τοῦ Κυρίου μας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ τὸν ἴδιο σκοπὸ ἐξυπηρετοῦν, νὰ φανερώσουν στὸν ἄνθρωπο τὸν χαρακτήρα καὶ τὶς ἰδιότητες τοῦ Θεοῦ καὶ ἐν συνεχείᾳ νὰ τοὺς προτρέψουν νὰ Τὸν μιμηθοῦν κατὰ τό «νὰ εἶστε σπλαγχνικοί, ὅπως σπλαγχνικὸς εἶναι καὶ ὁ Θεὸς Πατέρας σας» (Λουκᾶ στ΄, 36), καὶ κατὰ τό «μιμηθεῖτε λοιπὸν τὸν Θεό, ἀφοῦ εἶστε ἀγαπητά του παιδιά» (Πρός Ἐφεσίους ε΄, 1).
Ο ἅγιος Πατέρας μας Γρηγόριος ὁ Νύσσης ἑρμηνεύοντας τὴν Κυριακὴ Προσευχὴ στὸν δεύτερο λόγο του διδάσκει, ὅτι γιὰ νὰ ἀποκαλεῖ ὁ ἄνθρωπος τὸν Θεὸ Πατέρα του πρέπει νὰ μοιάζει στὸν χαρακτήρα Του, ἄλλως εἶναι ἀσέβεια καὶ προσβολὴ ὁ ἁμαρτωλὸς καὶ ἀκάθαρτος ἄνθρωπος νὰ ἀποκαλεῖ τὸν Θεὸ Πατέρα Του. ῾Ο Θεὸς δὲν γεννᾶ πονηροὺς καὶ ἀσεβεῖς ἀνθρώπους, ὅπως μὲ κάθε σαφήνεια διδάσκει ὁ ἀπόστολος ᾿Ιωάννης ὁ Εὐαγγελιστής· «῞Οποιος πράττει δίκαια εἶναι παιδὶ τοῦ Θεοῦ» (Ἰωάννου Α΄, β΄, 29).
