Στα είκοσι δύο πλέον χρόνια που είμαι Επίσκοπός σας, είναι ίσως από τις λίγες φορές που αισθάνομαι τόσο επιτακτική την ανάγκη να απευθυνθώ σε όλους σας ως Ποιμένας και Πνευματικός σας Πατέρας. Ο Θεός με κατέστησε Επίσκοπό σας για να είμαι υπεύθυνος, ενώπιόν Του, όχι μόνο για τις ψυχές σας και την μεταθανάτια προοπτική τους αλλά και για τα σώματά σας. Για την χριστιανική μας πίστη αυτά τα δύο, σώμα και ψυχή, δεν χωρίζουν. Και ενώ οι πειρασμοί και οι πνευματικοί κίνδυνοι για τις ψυχές μας είναι διαρκείς, εδώ και εννέα περίπου μήνες έχει ενσκήψει ένας νέος σημαντικός κίνδυνος για την σωματική μας υγεία, η επονομαζόμενη νόσος του covid-19, του λεγόμενου νέου κορωνοϊού.
Όλοι γνωρίζετε ότι πρόκειται για μία νόσο που μεταδίδεται εύκολα και ταχύτατα, προκαλεί σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα σε αρκετούς ασθενείς ή και θάνατο, καθώς η ιατρική επιστήμη δεν διαθέτει ακόμα τρόπους αποτελεσματικής αντιμετώπισής της. Η διασπορά της νόσου σε όλον τον πλανήτη μας έχει δημιουργήσει μία αληθινά πρωτόγνωρη κατάσταση, η οποία έχει θέσει σε συναγερμό τις συντεταγμένες πολιτείες. Έχοντας λάβει διαστάσεις πανδημίας, ο κορωνοϊός ανέτρεψε τους κανονικούς ρυθμούς της ζωής της ανθρωπότητας και έχει θέσει σε όλους μας σημαντικά διλήμματα και σκέψεις.
Η πανδημία παιδαγωγία Θεού
Από την αρχή αυτής της πρωτοφανούς κρίσης είχαμε προσωπικά χαρακτηρίσει την πανδημία ως παιδαγωγία Θεού. Για εμάς τους χριστιανούς, όλα συμβαίνουν, είτε επειδή τα θέλει ο Θεός, είτε επειδή τα επιτρέπει. Αναμφισβήτητα, ο Θεός επέτρεψε αυτήν την πολύπλευρη συλλογική δοκιμασία και πρέπει να την δεχτούμε, όπως ο πολύαθλος Ιώβ, ως σταλμένη από τον Κύριό μας. Η παιδαγωγία Θεού έχει πάντοτε έναν και μοναδικό σκοπό: την μετάνοιά μας. Δηλαδή, την συνειδητοποίηση των λαθών μας, των προσωπικών και των συλλογικών, την διόρθωσή μας, την επιστροφή μας στον Θεό. Δυστυχώς, όμως, ο Πονηρός θέλει, όπως πάντοτε, να μας απομακρύνει από το δρόμο της μετάνοιας. Έτσι, αντί να δούμε πνευματικά την περιπέτεια αυτή και να την αξιοποιήσουμε, μας βάζει ο μισόκαλος να αναλωνόμαστε σε θεωρίες συνωμοσίας και, το χειρότερο, μας οδηγεί σε διχασμό και διαίρεση γύρω από το αν πρέπει ή όχι να φοράμε μάσκα. Αντί με ταπείνωση να ακούσουμε τους αντικειμενικά ειδήμονες και να υπακούσουμε στις παραινέσεις των υπεύθυνων Ποιμένων μας, ο διάβολος μας πείθει ότι εμείς μόνοι ξέρουμε το σωστό και την πραγματική αλήθεια που μας κρύβουν και μας καλεί σε ανυπακοή. Πόσο πνευματικό, όμως, και χριστιανικό είναι αυτό;
Καθ’ όλο αυτό το διάστημα, προσπαθήσαμε να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων, με αίσθημα σοβαρότητος, αλήθειας και ευθύνης. Με πνευματική διάκριση, το σύνολο των Επισκόπων της Εκκλησίας μας, προέκρινε την προστασία του αγαθού της υγείας και της ζωής. Για τον λόγο αυτό, δεχθήκαμε τα επώδυνα μέτρα που επιβλήθηκαν. Προσωπικά, σας μιλώ συχνά για την αξία της εμπιστοσύνης μεταξύ μας. Θεωρώ ότι ορθά εμπιστευτήκαμε τους επιστήμονες και συμμορφωθήκαμε στους κανόνες των αρμοδίων αρχών. Ωστόσο, με παρρησία διακηρύξαμε ότι το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας δεν τίθεται σε διάλογο επιστημονικό· είναι ζήτημα πίστεως. Βέβαια, το κλείσιμο των Ναών μας την περίοδο του Πάσχα μας πλήγωσε βαθιά. Θέλω, όμως, να σας διαβεβαιώσω ότι στο μέλλον δεν θα συναινέσουμε επ’ ουδενί λόγω σε ένα νέο κλείσιμο των Ναών και σε καθολική απαγόρευση της τέλεσης της Θείας Λατρείας.
Απαραίτητα μέτρα πρόληψης και προστασίας
Βρισκόμαστε και πάλι σε κρίσιμη φάση, που απαιτεί γενναίες αποφάσεις πρόληψης, για να προλάβουμε την θεραπεία δυσκολότερων εξελίξεων. Το έλεος του Θεού και οι πρεσβείες της Παναγίας μας και των Αγίων μας φύλαξαν, ώστε στην πατρίδα μας η πανδημία να μην έχει λάβει μέχρι τώρα ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Η περιοχή μας, πιο συγκεκριμένα, παραμένει επί του παρόντος στο 2ο επιδημιολογικό επίπεδο μέτριας διασποράς της νόσου. Πρέπει να συντείνουμε τις προσπάθειές μας, ώστε να μείνουμε στο ίδιο επίπεδο. Για τον λόγο αυτό, σας καλώ να εφαρμόσουμε τα εξής:
1) Τήρηση, χωρίς εξαιρέσεις, της χρήσης μάσκας εντός του Ιερού Ναού. Ας επαναλάβουμε ότι η χρήση μάσκας δεν είναι θεολογικό ζήτημα. Η άρνησή της δεν έχει κανένα δογματικό ή πνευματικό έρεισμα. Αντίθετα, η χρήση της μάσκας έχει πνευματική βάση που είναι η εντολή της αγάπης προς τον πλησίον. Φορώντας μάσκα, προστατεύουμε όχι τόσο τον εαυτό μας αλλά τους αδελφούς μας, τους οποίους νοιαζόμαστε και αγαπούμε. Οι επίτροποι σε κάθε Ιερό μας Ναό και οι μοναχοί ή μοναχές στα μοναστήρια μας θα αναλάβουν να κάνουν ευγενική σύσταση για την τήρηση αυτού του μέτρου. Ας υπογραμμίσουμε και πάλι ότι η νόσος ασφαλώς και δεν μεταδίδεται με τη Θεία Μετάληψη. Από το να στερηθούμε την λατρευτική ζωή της Εκκλησίας είναι προτιμότερο να συμμετέχουμε φορώντας μάσκα.
2) Σας καλώ, επίσης, να τηρείτε τις προβλεπόμενες αποστάσεις μέσα στους Ναούς και να μην συνωστίζεσθε ή στριμώχνεστε. Επίσης, στις εισόδους των Ναών υπάρχει αντισηπτικό διάλυμα, το οποίο πρέπει να χρησιμοποιούμε κατά την είσοδό μας και την έξοδό μας.
3) Για την αποφόρτιση του εκκλησιάσματος, σε όλους τους Ιερούς Ναούς της πόλεως του Βόλου και της Νέας Ιωνίας θα τελείται Θεία Λειτουργία κάθε Σάββατο, καθώς και άλλες ημέρες της εβδομάδας. Επίσης, όπου υπάρχουν περισσότεροι ιερείς, τις Κυριακές θα τελείται και δεύτερη Θεία Λειτουργία. Παρακαλώ να εκκλησιάζονται τις καθημερινές ή τα Σάββατα όσοι οι καθημερινές τους υποχρεώσεις τους το επιτρέπουν, ώστε τις Κυριακές να αποφεύγονται φαινόμενα έντονου συνωστισμού.
Πνευματικός εξοπλισμός
Τελευταία και σημαντικότερη παρότρυνσή μου: Σας καλώ σε νηστεία και προσευχή. Σε λίγες μέρες αρχίζει η νηστεία των Χριστουγέννων. Σας προτρέπω να νηστέψουμε όχι μόνο προετοιμαζόμενοι για την μεγάλη εορτή της Γεννήσεως του Κυρίου μας αλλά και για την κατάπαυση της πανδημίας. Ορίζουμε στην τοπική μας Εκκλησία να είναι η φετινή νηστεία των Χριστουγέννων περίοδος νηστείας όλων μας για την πανδημία. Σύνθημά μας θα είναι η πρόσκληση του Θεού όπως διατυπώνεται από τον Προφήτη Ιωήλ:
«Και τώρα ακόμα μπορείτε να επιστρέψετε σε μένα με όλη την καρδιά σας. Νηστέψτε, κλάψετε και θρηνήστε. Ξεσκίστε την καρδιά σας όχι τα ρούχα σας. Ναι, στον Κύριο τον Θεό σας επιστρέψτε.» (Ιωήλ, 2, 12-13).
Παράλληλα, σας προσκαλώ σε συντονισμένη προσευχή. Από αύριο, Δευτέρα 2 Νοεμβρίου, κάθε βράδυ, από τις 10 έως τις 10. 15 μ. μ., σας καλώ να προσευχόμαστε όλοι μαζί με την μονολόγιστη ευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με» για ένα τέταρτο της ώρας. Η κοινή μας προσευχή θα μεταδίδεται από τον Ραδιοφωνικό μας Σταθμό «Ορθόδοξη Μαρτυρία» και τον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Ιεράς Μονής Ταξιαρχών «Μοναχική Διακονία». Η προσευχή, αγαπητοί μου αδελφοί, έχει απεριόριστη δύναμη και δύναται να κάμψει την ευσπλαχνία του Θεού και να αποσοβήσει το κακό. Μας το λέγει ο ίδιος ο Θεός στο 7ο κεφάλαιο (στιχ. 13-14) του Δεύτερου βιβλίου των Παραλειπομένων της Παλαιάς Διαθήκης:
«Αν κλείσω τους ουρανούς και δεν βρέξει, αν διατάξω την ακρίδα να καταφάει τη γη και αν στείλω θανατικό στον λαό μου, και ο λαός αυτός, που φέρει το όνομά μου, προσευχηθούν με ταπείνωση και με αναζητήσουν και επιστρέψουν από τον κακό τους δρόμο, τότε εγώ θα τους ακούσω από τους ουρανούς και θα συγχωρήσω την αμαρτία τους και θα κάνω ευτυχισμένη την χώρα τους».
Ενότητα – Ελπίδα – Αλληλεγγύη
Μαζί με την νηστεία και την προσευχή, η στάση μας μπροστά στην δοκιμασία αυτή πρέπει να διέπεται από το τρίπτυχο: ενότητα, ελπίδα, αλληλεγγύη.
Σας καλώ, όπως πάντοτε το κάνω, σε ενότητα μέσα στην οικογένεια, στην κοινωνία και στην Εκκλησία μας. Καμία κρίση και συλλογική δυσκολία δεν αντιμετωπίζεται όταν είμαστε διχασμένοι. Αποφύγετε ακραίες θέσεις ή θεωρίες. Δίχως να χάνουμε την νηφαλιότητά μας, καλούμαστε να δοκιμάζουμε τα πνεύματα εάν είναι «εκ του Θεού» (Α΄ Ιω. 4, 1). Η στοχοποίηση της Εκκλησίας μας εκ μέρους όσων δεν μοιράζονται μαζί μας το δώρο της πίστης και στέκονται πάντοτε επικριτικά και με προκαταλήψεις και ιδεολογικές αγκυλώσεις απέναντί μας δεν πρέπει να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα στρέφονται κατά της Εκκλησίας μας. Ας έχουμε κατά νου αυτό που τόνισε ο Παναγιώτατος Οικουμενικός μας Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος σε Μήνυμά του, μόλις ξέσπασε η κρίση της νόσου covid-19: «Ίσως κάποιοι από εσάς αισθάνθηκαν ότι με τα δραστικά αυτά μέτρα υποτιμάται η θίγεται η πίστη. Όμως αυτό που κινδυνεύει, δεν είναι η πίστη αλλά οι πιστοί, δεν είναι ο Χριστός, αλλά οι Χριστιανοί μας, δεν είναι ο Θεάνθρωπος αλλά εμείς οι άνθρωποι.»
Σας καλώ, επίσης, μαζί με την ενότητα να κρατήσουμε και την ελπίδα μας στον Θεό. Κανείς να μην απογοητευθεί ή να απελπισθεί. Γνωρίζουμε καλά αυτό που μας διδάσκει ο Άγιος Απόστολος Παύλος (Ρωμ. 5, 3-5): «ότι οι δοκιμασίες οδηγούν στην υπομονή, η υπομονή στον δοκιμασμένο χαρακτήρα, και ο δοκιμασμένος χαρακτήρας στην ελπίδα. Και η ελπίδα, τελικά, δεν απογοητεύει. Μαρτυρεί γι’ αυτό η αγάπη του Θεού, με την οποία το Άγιο Πνεύμα που μας δόθηκε, γέμισε και ξεχείλισε τις καρδιές μας». Ας δεχθούμε την παιδαγωγία αυτή του Θεού με ελπίδα σε Αυτόν και με στήριγμα τις πρεσβείες της Υπεραγίας Θεοτόκου και των Αγίων μας.
Σας καλώ, τέλος, και σε αλληλεγγύη. Είναι βέβαιο ότι οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας θα πλήξουν αρκετούς αδελφούς μας στους οποίους πρέπει και να σταθούμε αλληλέγγυοι και βοηθοί. Σας καλώ σε συμπαράσταση όσων συνανθρώπων έχουν πληγεί οικονομικά από την κατάσταση αυτή. Η τοπική μας Εκκλησία θα πράξει και πάλι το χρέος της με όλες τις δυνάμεις της. Δράττομαι της ευκαιρίας να ευχαριστήσω τις εθελόντριες κυρίες που με αυταπάρνηση διακονούν στα Σπίτια Γαλήνης Χριστού, καθώς και τους ιερείς μας που έχουν την ευθύνη των συσσιτίων και όλους όσοι δεν επιλανθάνονται της φιλανθρωπίας. Ευχαριστίες ανήκουν και σε όλους σας που συντηρείτε τα Σπίτια Γαλήνης προσφέροντας τρόφιμα και χρήματα. Με γνώμονα την αναγκαιότητα της αλληλεγγύης θα αποτολμήσουμε φέτος την κανονική διενέργεια του καθιερωμένου «Εράνου Αγάπης», ώστε να μπορέσουμε να συμπαρασταθούμε σε όσους θα έχουν ανάγκη.
Η δοκιμασία της πανδημίας που επέτρεψε ο Θεός να έλθει στην ζωή μας θα περάσει. Ας την δούμε ως παιδαγωγία Θεού. Αν σταθούμε με ελπίδα στον Θεό, ενότητα και αλληλεγγύη μεταξύ μας, σίγουρα θα εξέλθουμε πνευματικά κερδισμένοι. Ας ακολουθήσουμε την πιστή τήρηση των μέτρων υγειονομικής προστασίας με εμπιστοσύνη στην επιστήμη και στους αρμοδίους. Τα πνευματικά μας όπλα στην μάχη κατά του κορωνοϊού είναι η νηστεία και η προσευχή.
Ο
